Τη Δευτέρα, 31 Μαρτίου, ώρα 18:30, στην αίθουσα της Ἐν Ἀθήναις Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρίας (Πανεπιστημίου 22), οι: Σπύρος Ευαγγελάτος (ακαδημαϊκός και σκηνοθέτης), Κώστας Γεωργουσόπουλος (θεατρικός κριτικός), Γιώργος Κιμούλης (ηθοποιός-σκηνοθέτης) Ήρκος Αποστολίδης (συγγραφέας-ιστορικός κ᾿ επιμελητής της σειράς) και Θεοδόσης Παπαδημητρόπουλος (ηθοποιός και μεταφραστής της σειράς) θα παρουσιάσουν τους 4 πρώτους τόμους των Απάντων: Ο αρχιμάστορας Σόλνες, Ο μικρός Έγιολφ, Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν, Όταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί.
Ο Βιζυηνός έλεγε ότι ο Ίψεν είναι ο μεγαλύτερος ποιητής της πατρίδας του. Σχολιάστε μου την άποψή του.
Νομίζω ότι είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές και διανοούμενους της Ευρώπης και εκπροσωπεί το ευρωπαϊκό πνεύμα του 19ου αιώνα ειδικά στο τέλος του 19ου αιώνα που αρχίζει η Μεγάλη Βιομηχανική Επανάσταση και ο ίδιος είναι κριτικός με όλη τη σημασία της λέξης, κάθετα κριτικός και στον καπιταλισμό και στον προτεσταντισμό που παράγει τον καπιταλισμό ,κατά τη γνωστή, αν θέλετε, θεωρία του Μαξ Βέμπερ. Είναι βεβαίως πολύ μεγάλος ποιητής των μεγάλων ανθρωπίνων προβλημάτων είναι όμως , είναι όμως παιδί του αιώνα του. Ο 19ος ήταν ένας πολύ μεγάλος αιώνας στο τέλος του, όπου εμφανίστηκαν όλοι οι νεορεαλισμοί, ο συμβολισμός, ο κριτικός ρεαλισμός όπου πειραματίστηκε ο Ίψεν. Πειραματίστηκε ακόμη και με όλες τις καινούριες επιστήμες, προβληματίστηκε βάση αυτών που εμφανίστηκαν τότε δηλαδή: την ψυχιατρική, την κοινωνιολογία, την πολιτική οικονομία, τη φιλολογία και κυρίως τη μεγάλη τότε ανακάλυψη της επιστήμης που ήταν η κληρονομικότητα. Αυτός πρώτος συνέλαβε το τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στη ζωή των ανθρώπων η κληρονομικότητα γράφοντας τους ''Βρικόλακες', ένα έργο που έχει γραφτεί ακριβώς δύο χρόνια μετά τη θεωρία του Μένγκελε για την κληρονομικότητα. Είναι λοιπόν, ένας μεγάλος στοχαστής ο Ίψεν που απλώς εκφράστηκε μέσω του θεάτρου, όπως άλλοι μεγάλοι ποιητές όπως ο Ντοστογιέφσκι, αλλά ο ίδιος μέσα από το θέατρο είπε και αντιμετώπισε τα ίδια μεγάλα προβλήματα που αντιμετώπισαν όλοι οι μεγάλοι στοχαστές στο τέλος του 19ου αιώνα.
Ο Ίψεν τόλμησε τόλμησε να θίξει ζητήματα ηθικής τάξης. Από εκεί πιστεύετε ξεκινάει και η πνευματική του πρωτοπορία;
Για κάθε ποιητή και για κάθε δημιουργό από εκεί ξεκινάει, αλίμονο δηλαδή αν δεν υπάρχουν όρια στην έρευνα, στην τέχνη ή στην επιστήμη, δηλαδή να μην υπάρχουν όρια όπου ο άνθρωπος ουσιαστικά να αναλύει τη συμπεριφορά του ανθρώπου, τα αίτια και τις αφορμές του πολιτισμού ή του ατομικού βίου και να σέβεται την ανθρώπινη ύπαρξη, γιατί αλλιώς φτάνουμε σε φασισμούς, κάθε είδους φασισμούς, οι οποίοι καταλύουν την έννοια της ηθικής. Βεβαίως θα έχουμε μεγάλους ηθολόγους, ανθρώπους που ερευνούν τα ήθη και τα ήθη ξεκινούν από μια έννοια ''ήθος'' του Ομήρου που σημαίνει ''τόπος'' και όχι ''τρόπος", εξελίχθηκε όμως να σημαίνει τρόπος , που σημαίνει ''πες μου από πού είσαι ,πού κατοικείς να σου πω ποιος είσαι '', που σημαίνει ότι κάθε εποχή έχει τον δικό της τρόπο συμπεριφοράς, τα δικά της ηθικά συμφραζόμενα και τη δική της κωδικοποίηση των ηθικών αξιών.
Κατά τη γνώμη σας ποια είναι τα πιο άρτια δραματουργικά του έργα;
Δεν υπάρχει έργο του μέτριο, αλλά οι κορυφαίες του δημιουργίες είναι οι ''Βρικόλακες', ο "Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν" και το "Το σπίτι της κούκλας". Αυτά νομίζω είναι τα σημαντικότερά του έργα.
Έχει ειπωθεί ότι σε πολλά έργα του δεν υπάρχει χιούμορ, αλλά έντονος διδακτισμός. Είναι λόγος σημαντικός για να θεωρηθούν παλιομοδίτικα και προβλεπόμενα για τη σημερινή εποχή;
Μου επιτρέπετε να αντιστρέψω την ερώτηση; Όσοι έχουν χιούμορ είναι άνθρωποι προοδευτικοί; Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι κάνουν χιούμορ για το χιούμορ, κάνουν απλώς ''πλάκα'', λένε απλώς εξυπνάδες και ευφυολογήματα. Ο Ίψεν ήταν μέγας ειρωνικός και η ειρωνεία είναι από την εποχή του Σωκράτη από τα μεγαλύτερα, αν θέλετε, κατορθώματα του πνευματικού βίου γιατί ουσιαστικά ξεσκεπάζεται η βρωμιά, αν αυτό θεωρείται χιούμορ, εγώ δε θα το θεωρώ. Χιούμορ στα ελληνικά σημαίνει ''χυμός'' και είναι οι ισορροπίες των χυμών του οργανισμού από τη θεωρία του Αριστοτέλη.
