Το Εθνικό Θέατρο παρουσιάζει ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του πρωτοπόρου Λουίτζι Πιραντέλλο, το «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε», με πρωταγωνίστρια την Ξένια Καλογεροπούλου. Η σπουδαία ηθοποιός μιλάει σήμερα για τον ρόλο της, έτσι όπως διαμορφώθηκε απο τη σκηνοθεσία του νεαρού Δημήτρη Καραντζά.
"Μεταφράζοντας το έργο, είχα φανταστεί την κυρία Φρόλα σαν μια μαυροντυμένη τραγική γριούλα , έτσι πολύ γενικά και μάλλον συμβατικά", εξομολογείται η κ. Καλογεροπούλου, προσθέτοντας : "Αναρωτιόμουν - μεταξύ άλλων- αν θα έπρεπε να της βρώ μια φωνή αλλιώτικη από τη δική μου. Πιο παράξενη και γεροντίστικη."
Ο Δημήτρης Καρατζάς, δεν σας είπε τίποτα για το ρόλο;
Όχι. Εχει μάλιστα την άποψη ότι στην περίπτωση αυτή, δεν υπάρχει ρόλος. Με βοήθησε, βήμα βήμα να βρω τι κρύβεται κάτω από κάθε λέξη, να βρω το χιούμορ που ξεμυτάει στα πιο τραγικά σημεία. Τη σχέση μου με τα άλλα πρόσωπα, με αυτούς τους "θεατές" που με "ανακρίνουν" και τον τρόπο που απευθύνομαι στον καθένα, καθώς και την ηθελημένη θεατρικότητα που χρησιμοποιεί η Φρόλα για να πείσει το "κοινό" της.
Πώς αντιλαμβάνεστε, αυτό που έχει πει ο Πιραντέλο, ότι έχουμε όλοι «ανάγκη να εξαπατούμε τον εαυτό μας, δημιουργώντας μια πραγματικότητα –μια για τον καθένα και ποτέ την ίδια για όλους»; Που οδηγεί συνήθως κάτι τέτοιο;
Το να εξαπατούμε τον εαυτό μας είναι βολικό και παρηγορητικό . Ισως να είναι και αναπόφευκτο. Όταν όμως ξεπερνάει κάποια όρια μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνο.
Στο έργο, οι ήρωες προσπαθούν να ικανοποιήσουν τη νοσηρή περιέργεια και την αδιακρισία της κοινής γνώμης για οτιδήποτε ξεφεύγει από τα καθιερωμένα. Σημερινό τελείως;
Η περιέργεια της κοινής γνώμης για τους "άλλους " και τους "αλλιώτικους" μπορεί να είναι βλαβερή έως και καταστροφική . Το διαπιστώνουμε καθημερινά στα ΜΜΕ και ειδικότερα σε εκπομπές ή τα έντυπα που απευθύνονται στο χειρότερο είδος κοινού. Η περιέργεια όμως του καθενός μας για όσα είναι γύρω μας, για τους ανθρώπους που γνωρίζουμε ή που απλώς συναντάμε, το ενδιαφέρον που μας παρακινεί να μάθουμε ή έστω να μαντέψουμε περισσότερα για τη ζωή τους και τα αισθήματά τους, είναι κάτι που μας εμπνέει και μας πλουτίζει. Μιλάω για το αντίθετο της αδιαφορίας. Για ένα ενδιαφέρον που είναι έντονο και ζεστό χωρίς να είναι πιεστικό και αδιάκριτο.
Πόσο επικίνδυνη παγίδα είναι, όταν δεν υπάρχει σε κάτι αλήθεια, να θεωρείται αλήθεια αυτό που κάθε φορά επινοούμε;
Οσο επικίνδυνο είναι να θεωρούμε αλήθεια εκείνα που μας σερβίρουν οι άλλοι με τρόπο που να μας βολεύει. Στον έρωτα, στην πολιτική, ακόμη και στις θρησκείες.
Το «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε» εκτός του ότι είναι μια περίπλοκη και σαρωτική σάτιρα, περιέχει κατά τη γνώμη σας και οίκτο για την αδυναμία του ανθρώπου να κατανοήσει τα αληθινά κίνητρα ακόμα και των δικών του πράξεων;
Θα έλεγα ότι σ' αυτό το έργο του ο Πιραντέλλο, οικτίρει τα πρόσωπά του. Αυτούς τους ανθρώπους που παθιάζονται υστερικά για τις ζωές των άλλων γιατί κάτι λείπει από τις δικές τους. Σε άλλα έργα του είναι πολύ έντονος ο πόνος του για τους ανθρώπους. Ειδικά δε στα μονόπρακτά του. Παράδειγμα τα μονόπρακτα που χρησιμοποίησαν οι Ταβιάνι στο Χάος
Ο Πιραντέλλο γεννήθηκε στο Αγκριτζέντο της Σικελίας, τον αρχαίο Ακράγαντα. Το ξέρατε ότι ισχυριζόταν πως ήταν ελληνικής καταγωγής και πως το επίθετό του είναι παραφθορά του ελληνικού Πυράγγελος;
Όχι δεν το ήξερα. Είναι αρκετά πιθανό. Εκτός κι αν πρόκειται για ένα παράδειγμα επιλογής μιας "αλήθειας" που μας αρέσει. Ισως πιο πειστικό να μας φαινόταν αν το όνομά του από Πιράγγελος είχε γίνει Pirangello αντί για Πιραντέλλο.
