O Δημήτρης Καραντζάς, ένας από τους πιο ενδιαφέροντες σκηνοθέτες της νέας γενιάς, τολμηρός, ελεύθερος και άφοβος ο ίδιος ανεβάζει το " Σλάντεκ" του Έντεν φον Χόρβατ στο θέατρο Πόρτα και μιλάει στο onlytheater χωρίς περιστροφές.
Φέτος ανεβάζετε το «Σλάντεκ», του Έντεν φον Χόρβατ, ένα έργο κατά του φασισμού…
Στο συγκεκριμένο έργο με ενδιαφέρει πολύ ότι ενώ εξετάζει την εποχή του Μεσοπολέμου, ο τρόπος γραφής του αγγίζει την δική μας εποχή γιατί η δημοκρατία της Βαϊμάρης στην οποία αναφέρεται έχει πολλά κοινά με το σήμερα. Το έργο θίγει θέματα φανατισμού, εθνικοφροσύνης κι αυτό που μου αρέσει σε αυτό το συγγραφέα είναι ότι ενώ ήταν ξεκάθαρα ενάντια του φασισμού, εξετάζει προσεκτικά όλες τις πλευρές προκειμένου να αποκαλύψει τις αιτίες της βίας, δεν κάνει απλώς ένα σχόλιο καταπέλτη.
Τι είναι τελικά αυτό που οδηγεί σε αυτό το ξέσπασμα της βίας;
Η αίσθηση της εκκρεμότητας … Όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε συνθήκες που δεν υπάρχει η προοπτική ενός καλύτερου μέλλοντος, όταν υπάρχει διάσπαση του πυρήνα, τότε ψάχνει να βρει τις σταθερές του και όταν αυτές οι σταθερές κλυδωνίζονται, φανατίζεται εύκολα, αντιδρά σπασμωδικά. Φυσικά παίζει ρόλο και η προπαγάνδα της εποχής για όσα έγιναν τότε, θέλω να πιστεύω.
Οι αντιστοιχίες με το σήμερα πώς διαφαίνονται στην παράστασή σας;
Η πρόθεσή μου δεν είναι να έχει η παράσταση στοιχεία που να φωνάζουν ‘ότι είμαστε στο σήμερα, γιατί έτσι είναι σαν να αγνοώ το ίδιο το έργο. Έχω διαλέξει μια φόρμα αρκετά αποστασιοποιημένη, ώστε να έχει ο θεατής την αίσθηση ‘ότι όλο αυτό μπορεί να συμβεί σε κάθε εποχή και σε κάθε τόπο.
Πώς επιλέγετε τα έργα που ανεβάζετε;
Αυτό ποικίλλει: έχω επιλέξει και μόνος μου και μου έχουν ανατεθεί. Αυτό που κάνει να διαλέγω ένα έργο είναι το να με συγκινήσει κάτι προσωπικά μέσα σε αυτό, άλλοτε η θεματική του, άλλοτε ο ρυθμός του… κάτι που να αγγίζει ένα δικό μου προβληματισμό, γιατί μόνο τότε μπορείς να συνομιλήσεις με το έργο ουσιαστικά. Έχει τύχει να κάνω έργο που δε με συγκινούσε και τότε η συνομιλία μαζί του ήταν αρκετά δύσκολη.
Είστε πολύ νέος κι όμως έχετε ήδη πολλές παραστάσεις στο ενεργητικό σας, πολλούς ανθρώπους του χώρου που σας εμπιστεύονται… Πώς τα καταφέρατε;
Είχα προτείνει στο Αμόρε ένα έργο στην αρχή, ήμουν πολύ νέος τότε… Τελικά ο Θ. Μοσχόπουλος μου το πρότεινε να το κάνω εγώ και αυτό μου έδωσε εμπιστοσύνη στον εαυτό μου. Και χαίρομαι που η δουλειά μου και ο τρόπος σκέψη μου έγινε αποδεκτός. Αλλά αυτό έχει να κάνει και με την τύχη, γιατί πολλοί άνθρωποι ταλαντούχοι δουλεύουν σκληρά και μπορεί να μην τους δοθεί η ευκαιρία να κάνουν αυτό που θέλουν.
Δεν έχετε σκεφτεί ποτέ να δημιουργήσετε μια ομάδα; Πολλοί άνθρωποι στην ηλικία σας το κάνουν…
Υπάρχει ένας πυρήνας περίπου 10 ανθρώπων που είμαστε σταθερά μαζί κι αυτό με κάνει να νιώθω ασφάλεια. Απλώς έχω το φόβο ότι μια αυστηρά κλειστή ομάδα μπορεί να μην είναι ακριβώς παραγωγική, αν και όταν βλέπω ομάδες που μπορούν να το κάνουν και να είναι δημιουργικές τις θαυμάζω. Ένα καινούργιο πρόσωπο όμως μπορεί να φέρει ένα νέο ερέθισμα, ή μπορεί και όχι, αλλά με ενδιαφέρει αυτή η μίξη.
Τι κάνει για εσάς μια παράσταση καλή;
Το να μπορεί να επικοινωνήσει με το κοινό, όχι να κάνει τα γούστα του κοινού, αλλά να είναι καθαρή στην πρόθεσή της. Και η πιο δύσκολη φόρμα αν είναι συνεπής και ολοκληρωμένη από πλευράς δραματουργίας και υποκριτικής συνοχής , τότε μπορεί να επικοινωνήσει ακόμα και με ένα κοινό θεατρικά ανεκπαίδευτο.
Οι παραστάσεις σας έχουν μια πολύ συγκεκριμένη φόρμα όντως….
Υπάρχει ένας σταθερός τρόπος δουλειάς πράγματι, αλλά το ίδιο το έργο μου επιβάλλει κάθε φορά τον τρόπο που θα δουλεύω. Ο ρεαλισμός σίγουρα δε με ενδιαφέρει με την έννοια της αναπαράστασης, αλλά με ενδιαφέρει ο ρεαλισμός των σχέσεων και των χαρακτήρων. Αν και χρόνο με το χρόνο αλλάζουν τα ζητούμενά μου …
Πώς βλέπετε σήμερα το θέατρο στην Ελλάδα;
Έχει πολύ ενδιαφέρουσες εξελίξεις, υπάρχουν σκηνοθέτες και ομάδες που κάνουν πολύ σημαντική δουλειά κι αυτό είναι παρήγορο. Αυτό που δεν είναι παρήγορο είναι ότι τα μεγάλα θέατρα αρχίζουν να κατευθύνονται σε μια πιο διασκεδαστική πλευρά του θεάτρου, πράγμα ανησυχητικό. Νομίζω ότι οι ομάδες και οι άνθρωποι που ασχολούνται με την εξέλιξη του θεάτρου και όχι με την παρελθοντολογία, τώρα που δεν υπάρχουν οι επιχορηγήσεις, πρέπει να βρουν χώρο να υπάρξουν και στήριξη και όχι μόνο από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, αλλά και από άλλους φορείς.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Κι εγώ.
Η παράσταση "Σλάντεκ" παρουσιάζεται στο θέατρο Πόρτα από τις 6 Νοεμβρίου.
