Η ψυχική νόσος είναι ένα σκληρό θέμα, που στιγματίζει ανθρώπους και οικογένειες. Με αυτό το σκοτεινό ζήτημα πραγματεύεται η παράσταση «Ιερουσαλήμ» που ανεβαίνει στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη.
H παράσταση βασίζεται σε ένα μυθιστόρημα του ταλαντούχου Πορτογάλου συγγραφέα Γκονσάλο Ταβάρες. Η υπόθεση έχει αρκετά πρόσωπα, των οποίων οι ιστορίες συσχετίζονται σε διάφορα σημεία του δράματος. Όταν η τρέλα μπαίνει ανάμεσα σε ένα παντρεμένο ζευγάρι, ο διανοούμενος ψυχίατρος στέλνει την γυναίκα του στο ψυχιατρείο- ένα ψυχιατρείο που μοιάζει αρκετά με στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όταν αυτή μένει έγκυος με έναν άλλο έγκλειστο στο ψυχιατρείο, τα πράγματα γίνονται σκληρά για όλους. Για τον απατημένο σύζυγο, για τους δύο εραστές, για την κλινική, που αναγκάζεται να πληρώσει μεγάλες αποζημιώσεις και για το ίδιο το παιδί.
Η παράσταση που είδαμε είχε αρκετά κινηματογραφικό χαρακτήρα. Οι σκηνές του έργου ήταν ως επί το πλείστον σύντομες σε διάρκεια, σαν να βγαίνουν από κινηματογραφική ταινία. Η αφήγηση προχωράει αποκλειστιικά μέσω διαλόγου, χωρίς την χρήση της απαγγελίας (που συνηθίζεται σε "θεατροποιήσεις" μυθιστορημάτων, καθώς δίνει μια πιο λογοτεχνική αίσθηση). Εκείνο που δεν μου άρεσε ήταν ο κραυγαλέος τρόπος με τον οποίο έκλειναν αρκετές σκηνές. Μια κραυγή, μια τσιρίδα, μια υπερβολικά τονισμένη επίδειξη απόγνωσης ή σχιζοφρένειας. Ωστόσο, στην πορεία το έργο βελτιώθηκε αισθητά, ειδικά όταν το δράμα άρχιζε να βρίσκει τις κορυφώσεις του. Γενικά, το έργο στρώνει, όταν το δράμα βρίσκει το δρόμο του και οι καταστάσεις αρχίζουν να γίνονται έντονες και ακραίες.
Από τις ερμηνείες, ξεχωρίζει η εμφάνιση του «κακού» διευθυντή της Ψυχιατρικής Κλινικής Γιώργου Στριφτάρη. Ιδίως η σκηνή που ισοπεδώνει ψυχικά και σωματικά την ψυχικά άρρωστη έγκλειστη (Βάνα Πεφάνη) είναι, νομίζω, η πιο εντυπωσιακή στιγμή της παράστασης. Και ο Ιερώνυμος Καλετσάνος ξεχωρίζει, με το ψύχραιμο παίξιμο ενός κυνικού και σκοτεινού επιστήμονα (που κλείνει την γυναίκα του στο ψυχιατρείο) όπως και ο νεαρός που παίζει το παιδί με τα κινητικά προβλήματα. Γενικά, αν εξαιρεθεί το υπερπαίξιμο σε σημεία που δεν χρειαζόταν, οι ερμηνείες κινήθηκαν σε καλά επίπεδα.
Όσο για το σκηνογραφικό κομμάτι, εικαστικά ήταν ενδιαφέρον. Όμως, ήταν λιτό και συχνά δεν μπορούσε να συνοδεύσει την συνεχή εναλλαγή σκηνών, ώστε να προσφέρει μια κινηματογραφική αίσθηση στην παράσταση και να συνοδεύει εικαστικά την εναλλαγή σκηνών.
Κοντολογίς, η "Ιερουσαλήμ" είναι μια παράσταση που αφήνει ανάμικτα συναισθήματα. Βασισμένο σε ένα σύγχρονο και δυνατό κείμενο, έχει κατάθεση ψυχής, αλλά σε κάποια σημεία, που το έργο είναι πιο στοχαστικό και υπαινικτικό και το δράμα ακόμα επωάζεται, υπάρχει ένα κάπως κραυγαλέο παίξιμο. Επίσης, πολλές σκηνές παραείναι σύντομες. Όμως, στις δραματικές κορυφώσεις η παράσταση ανεβάζει επίπεδο. Επίσης, είναι ένα δύσκολο θέμα, και δοσμένο με αρκετές δόσεις σκληρού ρεαλισμού, που δείχνει την τόλμη των συντελεστών της παράστασης.
Γιώργος Σμυρνής
ΠΗΓΗ: Monopoli.gr
