Ο Εμίλ Ζολά είχε ονομάσει το ρεύμα που βάφτισε νατουραλισμό «φέτα ζωής» και μ' αυτό το σύνθημα
για πολλά χρόνια και συχνά ώς τις μέρες μας γράφονται πεζά και θεατρικά κείμενα. Στη θεατρική πράξη δοξάστηκε από το σύστημα και τις εφαρμογές στη σκηνή του Στανισλάφσκι, στη Γαλλία από τον Αντουάν, στη Γερμανία από τον Οτο Μπραμ, στην Ιταλία από τον βερισμό του Βέργκα κ.λπ.
Το σύστημα Στανισλάφσκι μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση έφτασε με εξόριστους ρώσους ηθοποιούς στην Αμερική και έτσι εγκαινιάστηκε ο αμερικανικός ρεαλισμός με καθαρά νατουραλιστικά στοιχεία.
Ετσι, στην άλλη άκρη του κόσμου ένα παράλληλο με το ευρωπαϊκό κίνημα δημιουργήθηκε που κωδικοποιήθηκε από τον Λι Στσάντμπεργκ, τον Καζάν και τη Στέλλα Αντλερ στο Ακτορς Στούντιο και τις παραφυάδες του. Σήμερα έχουμε την τύχη να διαθέτουμε μιαν ελληνοαμερικανίδα σκηνοθέτιδα με γερή και μεθοδική προίκα απ' αυτή τη σχολή. Είναι η Ελένη Σκότη.
Ηταν λοιπόν αυτονόητο όταν η ικανότατη Μιρέλλα Παπαοικονόμου διασκεύασε το διάσημο θεατρικό και εν συνεχεία κινηματογραφικό έργο «Κράμερ εναντίον Κράμερ» να επιστρατεύσει την κατά αμάχητο τεκμήριο ειδικότερη στα αμερικανικά υποκριτικά ζητούμενα, την Ελένη Σκότη. Ετσι η Αθήνα έχει αυτή τη στιγμή να χαρεί μια παράσταση άκρως καθημερινού ήθους, ρυθμού και συμπεριφοράς. Το ενδιαφέρον που προκύπτει είναι πως το θέμα του έργου, τα προβλήματα του διαζυγίου με παιδί ανάμεσα στο ζεύγος, δεν είναι πια στις ημέρες μας, όσον αφορά τη χαρακτηρολογική και ψυχολογική καταγραφή, αμερικανική ιδιαιτερότητα. Ο,τι συμβαίνει στη σκηνή του θεάτρου Εμπορικόν στου Ψυρρή είναι αναγνωρίσιμο, ένα οικείο σε όλους μας ντοκουμέντο της παγκοσμιοποιημένης ζωής μας. Ο συγγραφέας του έργου Αβερι Κόρμαν που είδε την ιδέα του να ταξιδεύει ως μυθιστόρημα, θέατρο και σενάριο, γνωρίζει και καταγράφει σχεδόν φωτογραφικά και φωνογραφικά τα σύνδρομα του ζεύγους που χωρίζει. Οι σχέσεις αναπτύσσονται και αναλύονται κλιμακωτά: έρωτας, συνήθεια, πλήξη, φυγή, ενοχές, παλινδρομήσεις, άρνηση και απρέπειες, συγκατάβαση και γενναιόδωρος συμβιβασμός.
Το ψυχογράφημα των δύο συζύγων είναι και επιστημονικά και θεατρικά πλήρες. Δίπλα τους ο καρπός μιας ερωτικής ευωχίας γίνεται θύμα και θύτης, άθυρμα και μήλον της Εριδος. Αλλά εκτός από ντοκουμέντο και φέτα ζωής το έργο που έξοχα διασκεύασε με εναλλαγές εικόνων η Παπαοικονόμου έχει και έμμεσο, όχι δασκαλίστικο, διδακτικό χαρακτήρα. Είναι συνταγή, σωσίβιο ειρηνικής και νηφάλιας λύσης.
Η Σκότη έκανε πάλι το θαύμα της. Καθοδήγησε με επιδέξιο τρόπο τους ηθοποιούς της για να παραγάγουν αλήθεια και ειλικρίνεια αισθημάτων.
Ο σκηνικός χώρος του Γιώργου Γαβαλά άκρως λειτουργικός και λιτός. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, μετρ της σκηνικής μουσικής, έδωσε βάθος στη συγκίνηση και τη μελαγχολία. Ο Βλασόπουλος φώτισε με ευαισθησία. Δεν μπορώ να εκτιμήσω το μερίδιο της συνεργασίας στη σκηνοθεσία της Δάφνης Λαρούνη. Ο έπαινος ας είναι αδιαίρετος.
Ο Δημήτρης Αλεξανδρής είναι πλέον ένας ολοκληρωμένος τεχνίτης με ισορροπημένους ρυθμούς, εσωτερική αφετηρία των αντιδράσεων και λιτή κίνηση. Η Μαρία Ζορμπά μετέφερε στη σκηνή τη θαυμάσια κινηματογραφική της τεχνική και πύκνωσε δυναμικά τις αντιδράσεις και τις ενοχές της με έξοχες σιωπές.
Η Αθηνά Μαξίμου έχει ένα αφοπλιστικό σκηνικό γκελ, ο Χριστόδουλος Στυλιανού αδρή παρουσία και ο Δημήτρης Μαύρος διακριτή παρουσία. Η παράσταση είναι διδακτική ως θέατρο και ως θέμα για κάθε ανθρώπινη περίπτωση.
