Ο τίτλος του έργου του Ρόλαντ Σίμελπφενιχ, που παρουσιάζει αυτόν τον καιρό η ομάδα Kammerspiel στο θέατρο Πορεία, έχει ένα κρυφό σήμα πάνω από τη λέξη "παλιά". "H γυναίκα απ' τα παλιά". Πάντα το "από τα παλιά" είναι σε καλύτερη μοίρα από "τα τωρινά". Χωρίς να σημαίνει αυτό ότι το παρόν είναι ελλειμματικό σε σχέση με ό,τι πέρασε.
Το σκηνικό είναι ένα κομμάτι σπιτιού που αδειάζει γιατί οι ιδιοκτήτες του πρόκειται να μετακομίσουν. Θα πάνε κάπου πολύ μακριά. Κούτες, μεγάλες και μικρές και τοίχοι φθαρμένοι, βαμμένοι πολλές φορές, όπως όλοι οι τοίχοι ενός σπιτιού που κατοικείται μια εικοσαετία. Η μετακόμιση γίνεται για να προλάβουν την "ισοπέδωση" μιας συμβίωσης που ξεκίνησε από έρωτα ο Φρανκ και η Κλαούντια. 19 χρόνια παντρεμένοι. Γονείς του Άντυ, ενός έφηβου που αγαπάει την Τίνα. "Σ' αγαπώ, θα σ' αγαπώ, είσαι ο πιο..είσαι η πιο..". Εφηβεία, τίποτα λιγότερο. Απέναντί τους σε διάθεση και ορμή είναι οι γονείς του Άντι. Χιλιοκουρασμένοι, αδιάφοροι, τραγικοί μέσα στις ισχνές λεπτομέρειες που συνθέτουν το προφίλ ενός σακαταμένου γάμου. Η γυναίκα συνήθως μεγεθύνει τη φθορά της με το να προσπαθεί να την αποσιωπήσει και ο άνδρας προσποιείται κακά ότι όλα είναι ανέγγιχτα, γαλήνια, δε θα μπορούσαν να είναι καλύτερα. Οι ρωγμές δύσκολο να ξαναγίνουν έδαφος.
Στην πόρτα, έξω απ' το μισοάδειο σπίτι στέκεται μια γυναίκα με παλτό κόκκινο. Είναι η Ρόμι, ένας καλοκαιρινός, εφηβικός έρωτας του Φρανκ, όταν ήταν 20 χρόνων. Η Ρόμι έψαξε, τον βρήκε και συναντώντας τον του ζητάει να κάνει πραγματικότητα τον όρκο που της είχε δώσει τότε, να κάνει πράξη το "για πάντα", δηλαδή. Η ξαφνική και παράξενη παρουσία της απορρυθμίζει τα πάντα. Σαρωτική, αλλάζει ό,τι δεδομένο υπάρχει.
Γιατί γύρισε αυτή η γυναίκα 24 χρόνια μετά; Γιατί δικεδικεί τον Φρανκ; Γιατί μετράει την αλήθεια του;
Η σκέψη μου είναι ότι ένας τέτοιος άνθρωπος, σαν την Ρόμυ, που δε μοιάζει με διπλανούς μας ανθρώπους, που πατάει στο περιθώριο της νόρμας και των συμβιβασμών, οφείλει την ύπαρξή του σ' αυτόν που τον έχει ανάγκη. Ο Φρανκ είχε ανάγκη την Ρόμυ. Έτσι, να την δει θεόμουρλη, έξω από την πόρτα του να του λέει "Πάμε να φύγουμε. Εμένα θες. Εσένα θέλω".
Ποιος δεν αντέχει να βρεθεί σε θέση παραδοχής συλλαβίζοντας καθαρά "Αυτό το πτώμα, κύριοι, είμαι εγώ".
Το μεταφραστικό και σκηνοθετικό αποτέλεσμα φανερώνει πόσο συγγενής του Σίμελπφενιχ αισθάνεται η Έλενα Καρακούλη. Σε μια ροή (με κωμικά και τραγικά στοιχεία) που διακόπτεται από χρονικά πισωγυρίσματα (10 λεπτά νωρίτερα, 10 λεπτά αργότερα), ο Νίκος Ψαρράς είναι ένας γήινος Φρανκ με εξαίσια εσωτερικότητα και πολύ δυνατές στιγμές, όταν "παραδίνεται" ή όταν συνειδητοποιεί το μέγεθος της απώλειας, Η Στεφανία Γουλιώτη γίνεται με απαράμιλλη άνεση μια Ρόμυ με φαινομενικό σθένος που εμμένει στον υποκειμενικό της κόσμο και τις δικές της δύσπεπτες θεωρήσεις. Η Κλαούντια της Μαρίας Ζορμπά, παρά κάποιες στιγμές αμηχανίας, είναι απόλυτα ταιριαστή με τον Φρανκ. Μαζί, οι δυο τους δημιουργούν μια δυάδα εντελώς οικεία. Τους εντοπίζεις μέσα στο πλήθος: "Αυτοί, αυτοί, αυτοί..". Το παράλληλο ζευγάρι των εφήβων, που ζει και γίνεται η μασκότ του έξω κόσμου, ο Άντυ και η Τίνα είναι ο Χαρης Τζωρτζάκης και η Ηλιάνα Μαυρομάτη. Απ' τον Χάρη Τζωρτζάκη μου έλειψε η αισθαντικότητα, απ' την Ηλιάνα Μαυρομάτη δε μου έλειψε τίποτα. Όσα δεν είπε με τις λέξεις, τα είπε με τη δωρικότητα της παρουσίας της.
Η παράσταση με οδήγησε στις εκδοχές. Και δεν έχω τίποτα καλύτερο. Από τις εκδοχές.
Ο έρωτας είναι υπόσχεση για μια καλύτερη ζωή και αυτόν που μας έδωσε μία και μας έστειλε στο πυρ το εξώτερον αξίζει, λέω εγώ, να τον κυνηγήσουμε μέχρι τέλους. Όσο εγωιστικό κι αν ακούγεται.
Αλλά δε μας νοιάζει πώς ακούγεται. Μας νοιάζει;
*"Η γυναίκα απ' τα παλιά" παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο Πορεία.
(Ο τίτλος από την "Καινούρια ζάλη" του Γ. Αγγελάκα)
