Τον "Σωσία" ο Ντοστογιέφσκι τον έγραψε μόλις στα 24 του χρόνια. Το περιεχόμενο της φράσης αυτής σου σφραγίζει το στόμα. Τι να πεις; Να μην πεις τίποτα. Ακόμα και συγγραφείς που δεν εκτιμούσαν τον Ντοστογιέφκσι – ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ που τον θεωρούσε «μέτριο συγγραφέα» παραδεχόταν πως ο Σωσίας είναι «το καλύτερο πράγμα που έγραψε ποτέ» και πως είναι «ένα σπάνιο και τέλειο έργο τέχνης».
Ο "Σωσίας" γράφτηκε σε μια στιγμή που ο ίδιος ο συγγραφέας αντιληφθήκε με ωριμότητα και προφητικό πνεύμα ότι η μεγαλύτερη μάχη που μπορεί να δώσει ο άνθρωπος είναι αυτή με τον εαυτό του. Ο βαθμός της αυτογνωσίας, η έλλειψη σταθερών και βεβαιοτήτων, αλλά και η μεγάλη τρύπα της αφομοίωσης, που υπάρχει στο κέντρο όλων των μεγάλων πόλεων, μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο να ζήσει κατακερματισμένος, με αμφιβολίες, δισταγμούς, τραμπαλισμούς, κενά και μη αναστρέψιμα τραύματα. Η εσωτερική δύναμη που κουβαλάμε είναι ανεξέλεγκτη. Η διπλοτυπία είναι η λύση στην ανοχή του κόσμου. Η λύση για να αποφευχθεί το περιθώριο; Ένας τόπος εξορίας που εμείς θα ιδρύσουμε;
Ο κεντρικός ήρωας, ο Γκολιάτκιν (Άρης Σερβετάλης) δεν είναι υπερ-ήρωας. Είναι ένας δημόσιος υπάλληλος που ζει μόνος και έρημος. Η αντίσταση που προβάλλει απέναντι στην παραγματικότητα που περνάει από δίπλα του, τον ωθεί να υιοθετήσει το προφίλ του άκμπατου, του συνεχώς "εν τάξει", πράγμα όμως που τον αποξενώνει από τους ανθρώπους. Στην επίτευξη της αποδοχής του από τους άλλους, τον "βοηθά," υποτίθεται, ένας άλλος εαυτός, ένας σωσίας που εμφανίζεται και του μοιάζει. Κάτι σαν προέκταση του ήδη υπάρχοντος σώματος, της ήδη υπάρχουσας ιδιοσυγκρασίας. Αλλά όλα αυτά είναι εχθροί της ισορροπίας. Πώς αλλιώς;
Η εικαστικός Έφη Μπίρμπα στο κέντρο έβαλε το σώμα. Η πρότασή της είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα καθώς δε βλέπεις συχνά στη σκηνή μεγεθυμένη την εξαίσια ατμόσφαιρα που μπορεί να δημιουργήσει η πλαστικότητα του σώματος ή εικόνες από στατικούς πίνακες, που νομίζεις ότι έχεις δει σε κάποιο μουσείο και που όμως κινούνται. Με φως ιδιόμορφο, σαν από σελίδα παλιού βιβλίου. Αδυναμίες μπορώ να εντοπίσω μόνο στο κομμάτι του λόγου, που εξαιτίας της πυκνότητάς του αποξένωνε λίγο τον θεατή από αυτό που συντελούταν μπροστά του.
Οι καλοί ηθοποιοί, Γιώργος Συμεωνίδης, Συμεών Τσακίρης, Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης, Δρόσος Σκώτης, με κέντρο τον υπέροχο (πάλι) Άρη Σερβετάλη -με την πιο εύγλωττη κίνηση, με το πιο σαφές βλέμμα- δημιουργούν ένα ιδιαίτερο εικαστικό αποτέλεσμα που σε κάνει, φεύγοντας, να σκέφτεσαι, αν θα υπάρξει ποτέ εποχή που δε θα χωρά σωσίες.
Θα υπάρξει;
Τετάρτη, 18 Μάρτη 2015
Χρύσα Φωτοπούλου
