Ο τίτλος ανήκει στον στιχουργό Πυθαγόρα από τη δισκογραφημένη ''Μικρά Ασία'' του Απόστολου Καλδάρα και έχει μεγάλη συγγένεια, όπως θα δούμε παρακάτω, με το βιβλίο ''Η άλωση της Κωσταντίας'' του Γιάννη Μακριδάκη. Η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Χρήστος Βαλαβανίδης στο θέατρο ''Μεταξουργείο'' αποτελεί θεατροποίηση του μυθιστορήματος του Μακριδάκη και παρακολουθείται ευχάριστα, όπως μια παλιά ελληνική ταινία. Διότι, ασχέτως αν διαδραματίζεται στο σήμερα, όλα τα επιμέρους στοιχεία και βασικά το ντεκόρ και τα κοστούμια παραπέμπουν σε ηθογραφία εποχής.
Σε ένα πολίτικο διαμέρισμα, λοιπόν, η Κωσταντία λαμβάνει γράμμα μακροσκελές από τον γαμπρό της, που βρίσκεται στην Ελλάδα, αλλά μόλις διαβάζει τις πρώτες αράδες σωριάζεται λιπόθυμη. Η φίλη και γειτόνισσα της, Βαγγελία, τρέχει κοντά της και μαζί ξενυχτούν διαβάζοντας το γράμμα που είναι μεσ' στις αποκαλύψεις και τις εκπλήξεις! Θα αντέξει η συντηρητική Ελληναρού και χριστιανόπληκτη Κωσταντία το γεγονός πως ο γαμπρός της είναι και αβάπτιστος και τουρκόσπορος; Θα μπορέσει ποτέ να αποδεχτεί το γεγονός πως συμπεθέριασε με έναν ''κομμουνιστή'', ο οποίος πιστεύει πως τα σύνοραα και οι θρησκείες περιχαρακώνουν τον άνθρωπο; Θα αφήσει τη Βαγγελία να πιει το ουζάκι της και να δει το αγαπημένο της τουρκικό σήριαλ; Στην εξέλιξη της σκηνικής δράσης θα συνδράμει και ο αποστολέας του γράμματος αυτοπροσώπως, παρεμβαίνοντας στα πιο κομβικά σημεία της ανάγνωσης από τις δύο γυναίκες. Στο τέλος, όμως, μια τυχαία κίνηση της Βαγγελίας θα φανερώσει στην Κωσταντία πως πέρασαν ένα ολόκληρο βράδυ μεσ' στην πλάνη, προξενώντας φυσικά το αβίαστο γέλιο των θεατών τους!
Σαν μυθιστόρημα το έργο του Μακριδάκη είναι έξυπνο, βασίζεται στην ''παρεξήγηση'', το πιο κλασικό γνώρισμα δηλαδή της εγχώριας κωμωδίας, ενώ βρίθει, έστω και επιφανειακά, από πολιτικά μηνύματα. Το ότι ο αφανής ήρωας, ο συντάκτης του γράμματος, λόγου χάριν, αναζητά τις ρίζες του, δίνει αφορμή στον συγγραφέα να ξεδιπλώσει την ιστορία των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης από τις αρχές του 20ου αι. μέχρι τις μέρες μας, επιστρατεύοντας χιούμορ, ιστορικότητα, όπως και τη σημαντικότατη αξία του ουμανισμού.
Σαν παράσταση, τώρα, είναι εξίσου έξυπνη και καλοστημένη, με την Άννα Βαγενά (Κωσταντία) και την Ελένη Γερασιμίδου (Βαγγελία), τόσο πολύ μέσα στους ρόλους τους, ώστε μετά το τέλος είναι αδύνατον να σκεφτείς δύο άλλες καρατερίστες στη θέση τους! Πολύ καλός και ο Β. Παλαιολόγος ως γαμπρός που καθισμένος σε ένα γραφείο στην άλλη άκρη της σκηνής παρεμβαίνει στην αφήγηση, ίσως για να διώξει με ένα έξυπνο μεν, αναμενόμενο δε, σκηνοθετικό εύρημα την ενδεχόμενη μονοτονία από δυο γυναίκες, οι οποίες διαφορετικά θα διάβαζαν και θα σχολίαζαν μόνες τους μία επιστολή για μία ώρα και βάλε.
Εν κατακλείδι, στην ''Άλωση της Κωσταντίας'' αν είσαι νέος και...ανιστόρητος δεν πλήττεις και κυρίως μαθαίνεις. Αν είσαι μεγαλύτερος, ακόμη και παππούς ή γιαγιά, συγκινείσαι και το γέλιο εναλλάσσεται με το δάκρυ. Σε γενικές γραμμές περνάς καλά και θα ήθελες να το ξαναδείς μόνο και μόνο για να μην έχεις χάσει μέρος απ' το κείμενο του αποστολέα πού'ναι μεσ' στην πληροφορία!
Βγαίνοντας έξω στον πεζόδρομο παρατηρούσα τη μαρκίζα με τις τόσες διαφορετικές παραστάσεις που έχει στήσει φέτος η Άννα Βαγενά στον ζεστό χώρο της και σκεφτόμουν πως πρόκειται πραγματικά για μία ακάματη εργάτρια της τέχνης και του θεάτρου μας.
Να πάτε να δείτε την ''Άλωση της Κωσταντίας'', συστήνεται ανεπιφύλακτα!
Αντώνης Μποσκοΐτης
info
Απόγ: Σάβ. (λαϊκή), Κυρ. 6 μ.μ. Βραδ: Παρ., Σάβ. 9 μ.μ.
Εισ.: € 17, λαϊκή: € 15, φοιτ.-ανέργων-συνταξ.: € 12,
