Δεν πήγα με την σκέψη ότι θα δω μια παράσταση για τη Μελίνα ή με αφορμή τη Μελίνα, αλλά ότι θα παρακολουθήσω κάτι που έφτιαξε με το μυαλό του και τα χέρια του ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης και οι συνεργάτες του. Τη Μελίνα δεν τη συμπάθησα ποτέ. Η υπερβολή της με έβαζε σε υποψίες, το πάσχον οικείο προφίλ που έσερνε ήταν χιλιόμετρα μακριά από αυτό που εγώ έχω στο νου μου. Θυμάμαι, όταν πήγα στο θεατρικό μουσείο και στάθηκα απέναντι από το καμαρίνι της παρατήρησα ένα- ένα τα προσωπικά της αντικείμενα. Αλληθωρίζω, όταν το μάτι μου πέφτει σ’ ένα παπούτσι. Έμοιαζε νούμερο πάνω από 50. «Εξωγήινη σε όλα».
2013/Melina M. Θέατρο Επί Κολωνώ, Κεντρική σκηνή. Βράδυ Παρασκευής. Κάθομαι μπροστά μπροστά, κοκκινίζω. Παλιοαμηχανία. Η μικρή σκηνή είναι άδεια. Υπάρχει μόνο μια καρέκλα «σκηνοθέτη» -«πλάτη» στο κοινό. Λίγο πριν τις εννιά εμφανίζονται 5 άνθρωποι. Λάζαρος Βαρτάνης, Ελένη Κάκκαλου, Ζωή Καραβασίλη, Μάριος Μακρόπουλος, Κωνσταντίνος Ασπιώτης. Αυτοπαρουσιάζονται, παίρνουν θέσεις, σβήνουν φώτα, η καρέκλα, «πλάτη» στο κοινό, καταλαμβάνεται από τον Κωνσταντίνο (Ασπιώτη) και «ο χρόνος μετράει από τώρα…».
Τα κορίτσια είναι «και με τα δυο πόδια τέλη δεκαετίας ’40 αρχές ’50» ενδυματολογικά. Φούστες που ξεκινούν από το στήθος και κάτω, μέση ιδανική, μεσαίο τακουνάκι και μαλλιά στο σχήμα της Λαμπέτη στο «Κυριακάτικο Ξύπνημα». Πώς λέγεται; «Στεφανάκι;» Δε θυμάμαι. Τα αγόρια πουκάμισο, παντελόνι. Τα «καθημερινά» ρούχα εκείνου του «παλιού» άνδρα που τον συναντούσες και σε χωματόδρομους και σε σαλόνια.
Μια κίνηση από εκείνες τις χορευτικά λεβέντικες που συνήθιζε η Μελίνα- το άνοιγμα των χεριών προς τα πίσω καθώς και το λύγισμα- τέντωμα (αχ πώς να το περιγράψω; Θυμηθείτε την στη «Στέλλα») διαπερνάει την παράσταση σε όλη της τη διάρκεια. Οι πιο σημαντικές στιγμές της Μερκούρη μέσα σε 35 λεπτά. Τέσσερις άνθρωποι γρήγορα και ταυτόχρονα αργά, με χιούμορ και νοσταλγία, με θαυμασμό, αλλά και με κριτική διάθεση «τράβηξαν φωσφοριζέ γραμμές» σε μια πορεία που αν μη τι άλλο δεν ήταν μια πορεία ρουτίνας. Μικρό κορίτσι, Σπύρος Μερκούρης, έφηβη, ερωτευμένη, ηθοποιός, Ελλάδα, Εξωτερικό, Δέσπω, Ντασσέν, Κάννες, Υποψηφιότητες, Πολιτική. Αγαπόμισος.
Τη φύση της ροής την ορίζει ο σκηνοθέτης ο οποίος τους μοιράζει χαρτάκια με λέξεις-κλειδιά, ενώ κατά καιρούς τους υπενθυμίζει τη θέση τους ή τους επαναφέρει στο ρυθμό. Καθισμένος. Δε βλέπουμε το πρόσωπό του. Ήσυχος και αόρατος. Απαραίτητος. Ένας πανέξυπνος συσχετισμός με το παρόν έδειξε ότι οι Μελίνες είχαν την εποχή με το μέρος τους. Η συγκεκριμένη Μελίνα είχε και παππού Δήμαρχο. Οι Μελίνες ήταν πρώτα ηθοποιοί και μετά όλα τα λαμπρά επακόλουθα. Σήμερα προέχει το εικοσιτετράωρο της επιβίωσης. Τα λαμπρά επακόλουθα του «επιλέγω να κάνω αυτό που αγαπώ» δεν υπάρχουν. Καθόλου μελούρα. Ωμή αλήθεια. Ωραία στιγμή: «Ηθοποιός σημαίνει φως». Τραγουδούν. Δε βλέπω το «φως», δεν ακούω το «φως». Ακούω μόνο το κλαπ του χαστουκιού. Κλείνω τα μάτια. Ανατριχιάζω.
Δυο λεπτά πριν το τέλος στο βάθος παίζει η σκηνή με τη Μελίνα να τραγουδάει στο γήπεδο του Παναθηναϊκού (κάργα Μεταπολίτευση) «Το καφενείον η Ελλάς». Η φωνή χαμηλωμένη, το τραγούδι ακούγεται από τα δύο αγόρια και τα δύο κορίτσια. Βλέπουμε μόνο τις κινήσεις της στο βάθος. Αρχίζω αστραπιαία να την βλέπω κανονική. Τη Μελίνα.
Χειροκροτήσαμε παρατεταμένα. Αν δεν είχα τις ντροπές μου θα «ψέλλιζα» «Μπράβοοοοο», αλλά αρκέστηκα στην προσπάθειά μου να παράξω τον πιο δυνατό ήχο με τις μικρές μου παλάμες. Αφού μπαινοβγήκαν 2-3 φορές μας έκαναν και μια έκπληξη, μας παρουσίασαν και το «ανκόρ» τους. Ένα ρυθμικό, δυναμικό και συντονισμένο συνδυασμό φωνών όπου οι μεν άνδρες τραγουδούσαν «Τα παιδιά του Πειραιά» και οι μεν γυναίκες « Σώπα όπου να’ ναι θα σημάνουν οι καμπάνες».
Χειροκρότημα πάλι και πάλι.
Τρία συμπεράσματα: Έχοντας δει και την παράσταση του χειμώνα «Να’ ρθω μαζί σου;» σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ασπιώτη πιστεύω ολόκληρη ότι είναι συμπαντικά συμφωνημένο να μη χαθεί ούτε δράμι από τα γερά μυαλά, τις σεμνές ψυχές, τα δυνατά χέρια. Η αντίσταση στην ασχήμια είναι υπόθεση κόπου και αξιοπρέπειας. Έφυγα με ανακατατάξεις. Η Μελίνα Μερκούρη φέρθηκε «παλικαρίσια» (η λέξη παλικάρι και η λέξη κέφι επισημάνθηκαν με πολύ ιδιαίτερο τρόπο για τη μοναδικότητα της έννοιας καθώς και της εκφοράς τους) στον πολιτισμό όσο ήταν υπουργός. Τα καχεκτικά προβλήματα είχαν ανάγκη από την υπερβολή της. Η μεγαλύτερη έλξη είναι αυτή που δημιουργεί η απώθηση. Για μένα το λέω..
Άρεσε σε όλους μας. Και μακάρι να είναι τυχερή (η παράσταση) και να έχει ζωή και μετά το Φεστιβάλ.
ΥΓ Η παράσταση 2013/ Melina M. Είναι προϊόν συλλογικής μελέτης. Πριν τη σύνθεση του τελικού κείμενου "έπεσαν" στο τραπέζι χιλιάδες πληροφορίες από όλους τους συντελεστές.
Συντελεστές:
Ομάδα "Κατά λάθος"
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Ασπιώτης
Εικαστική επιμέλεια: Ηλένια Δουλαδίρη
Δραματολόγος: Αναστασία Διαμαντοπούλου
Επιμέλεια φωνητικών αυτοσχεδιασμών: Μίνως Θεοχάρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Λάζαρος Βαρτάνης
Φώτα-Φωτογραφία: Τάκης Λυκοτραφίτης
Μια παραγωγή της εταιρείας "Κατά λάθος"
Παίζουν:
Λάζαρος Βαρτάνης, Ελένη Κάκκαλου, Ζωή Καραβασίλη, Μάριος Μακρόπουλος
