Ο Αγαμέμνων αποτελεί το πρώτο έργο της «Ορέστειας» (458 π.Χ.), της μοναδικής σωζόμενης αρχαίας τριλογίας.
Δεν τα πήγαινα ποτέ καλά με τον Αισχύλο. Όχι στο επίπεδο των νοημάτων, όχι "μα τον Δία". Έτυχε πριν χρόνια το τέταρτο έτος του φιλολογικού τμήματος να διδαχθούμε τις "Ευμενίδες" από την Ορέστεια από το πρωτότυπο δίνοντας ο καθένας τον δικό του αγώνα προσέγγισης ενός πυκνού και συχνά ακαταλαβίστικου κείμενου. Πολλά χορικά και πολλές δύσκολες, νεκρές λέξεις. Με κούρασε και από τότε απέφευγα να δω τραγωδία του στη σκηνή.
Μέχρι προχθές που ανηφόρισα στο γειτονικό μου Θέατρο Βράχων για να δω τον "Αγαμέμνονα". Ήταν δελεαστικοί πρώτα από όλα οι συντελεστές. Παραστάσεις της Νικαίτης Κοντούρη έχω ξαναδεί και μ' αρέσει ιδιαίτερα η γειωμένη λείανση που επιχειρεί στα βροντόφωνα νοήματα και τις εξάρσεις. Θυμήσου τις Τρωάδες στην Επίδαυρο το 2009. Δεν έχω φύγει ποτέ από θέατρο με τόση καθαρότητα στόχου όση εκείνη τη βραδιά. Πρώτη σειρά. Έτυχε. Μία έβρεχε, μία δεν έβρεχε.
Όλη η τραγωδία ένας μαυροκόκκινος καμβάς που καταδεικνύει με ακρίβεια τη ροή του κακού άπαξ και αρχίσει.
Τη θηριώδη μανία για εκδίκηση. Το χάσιμο του μέτρου και της ανθρωπιάς. Την έπαρση που διογκώνει ανήθικα τους στρατηλάτες και τους πολεμοχαρείς.
Ο Αγαμέμνονας επιστρέφει στο Άργος. Νικητής και το ίδιο επηρμένος όπως στην αναχώρησή του πριν 10 χρόνια.
Βρίσκει ένα παλάτι να τον περιμένει και μια Κλυταιμνήστρα πειστικά καρτερική του στρώνει πορφυρό χαλί για να τον τιμήσει. Τίποτα δεν προμηνύει το τέλος. Καμία έκλαμψη πληγωμένου ζώου δε διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Ούτε ο χορός το αισθάνεται. Ένας χορός που σοφά και εμβόλιμα παραθέτει άξιες αλήθειες κρατώντας την ισορροπία και μαυρίζοντας κάθε τι που αποκλίνει από την ορθότητα.
Η Κλυταιμνήστρα δε θα αργήσει να δώσει εντολή στο δεξί της χέρι να διαπράξει τον φόνο που μελέτησε με τον Αίγισθο.
Πράξη που στο ανθρώπινο γένος και ιδιαίτερα στη μεριά των γυναικών φαντάζει λογική. Το παιδί της τής σκότωσε προκειμένου να φυσήξει ο αέρας στην Αυλίδα. Το κορίτσι της έχασε. Του το κρατούσε φυλαγμένο.
Κατακόκκινο τοπίο. Πηχτό αίμα και ο στρατηλάτης νεκρός την ώρα που καταλάγιαζε μέσα του η επίπονη νίκη.
Φυσούσε ένα γλυκό βοριαδάκι, γύρω γύρω βράχοι. Στη μέση το -όπως πάντα- λειτουργικό και γεμάτο εκπλήξεις σκηνικό του Γιώργου Πάτσα. Ο Χορός κρατάει φωσφορούχες δάδες και ενίοτε κινείται μέσα στον κόσμο. Οι ηθοποιοί ξεπρόβαλαν από το βάθος. Στην αρχή κολλημένοι στα βράχια. Ωραία εικόνα.
Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στη φυσική της γη. Πιο δωρική και συνάμα Απολλώνια όσο ποτέ. Με φωνή από ηχηρά άδυτα μονολόγησε με αλήθεια που περίσσευε. Φωτεινή στιγμή, τα τελευταία της λόγια μετά τον φόνο. Σπαράζει σαν πουλί σ' ένα πάτωμα λερωμένο από αίμα σκοτωμένου. Οι ευκολίες του σκηνικού μέρη της ενορχηστρωμένης δράσης.
Ο Μηνάς Χατζησάββας, ο Αγαμέμνων που δε γνωρίζει τίποτα και δεν περιμένει τίποτα. Ερμηνεία που δε ξεχάσει κανείς. Ένας όγκος από σίδερο που θα λιώσει σε λίγα λεπτά.
Μια Κασσάνδρα καθόλου αφομοιωμένη, προϊόν καινούριο, η Κασσάνδρα της Θεοδώρας Τζήμου. Μια εύηχη χορδή στην τέλεια συνοχή της παράστασης. Ταλαντούχα. Πολύ. Όλοι το είπαν. Και ψιθυριστά και μετά το χειροκρότημα.
Ο Βασίλης Μπισμπίκης και Ο Βασίλης Χαλακατεβάκης δυο γερές και ταιριαστές φωνές σ' αυτό το ανυποψίαστο ρέκβιεμ.
Ένα κλαρινέτο παρεμβαίνει σε όλη τη διάρκεια της παράστασης. Ζωντανά. Και με πείθει ότι η φυσική μήτρα των λυγμών είναι αυτό το εξαίσιο όργανο.
Οι ποιητές εκείνων των χρόνων είχαν την ηρεμία και την καρτερικότητα που πρέπει σε έναν που θέλει να πει πώς θα μπορούσε να ήταν η αλήθεια.
ΥΓ: Το κείμενο είναι εξαιρετικά αφιερωμένο στους συμφοιτητές μου που ταλαιπωρήθηκαν με την Αισχύλεια γλώσσα και έκαναν τις σελίδες των χορικών σαΐτες. Μαζί και γω. Αμ τι νόμιζες..
Συντελεστές: Μετάφραση: Νικολέττα Φριντζήλα, Σκηνοθεσία: Νικαίτη Κοντούρη. Σκηνικά, κοστούμια: Γιώργος Πάτσας. Μουσική Σύνθεση και διδασκαλία: Σοφία Καμαγιάννη. Χορογραφία: Ερμής Μαλκότσης. Βοηθός χορογράφου: Αγνή Παπαδέλλη. Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ. Δραματουργική ανάλυση, Βοηθός σκηνοθέτη: Λεωνίδας Παπαδόπουλος. Βοηθός σκηνογράφου: Δώρα Γαζή. Μακιγιάζ: Αχιλλέας Χαρίτος.
Παίζουν: Κλυταιμνήστρα: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Αγαμέμνων: Μηνάς Χατζησάββας. Κασσάνδρα: Θεοδώρα Τζήμου. Αίγισθος: Βασίλης Μπισμπίκης. Κήρυκας: Θέμης Πάνου. Φύλακας: Βασίλης Χαλακατεβάκης. Κορυφαίοι (με αλφαβητική σειρά): Θύμιος Κούκιος, Βασίλης Πουλάκος, Κρις Ραντάνοφ, Κώστας Φαλελάκης, Μενέλαος Χαζαράκης.
