ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΕΜΙΝΑΣ ΔΙΓΕΝΗ
Ο Όμηρος ήταν ένας παραμυθάς, η Οδύσσεια ήταν ένα λαϊκό παραμύθι. Στους Έλληνες οικείο. Το πώς αντιλαμβάνεται αυτόν το μύθο ένας ξένος, το πως προσεγγίζει την εικόνα, τα σύμβολα και τη δραματουργία του, είναι κάτι που αν μη τι άλλο ελκύει την περιέργεια.
Εγώ, λοιπόν, είδα και τη Μοίρα και τη Μνήμη μέσα από την εικονοποίηση του ταξιδιού του Οδυσσέα, συγκινήθηκα και ψυχαγωγήθηκα.
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ
Γενικότερα, αν και μιλάμε για μια σκηνική σύνθεση που πρώτο λόγο έχει η εικόνα, δεύτερο η κίνηση (και ο ρυθμός) και τρίτο λόγο το ηχητικό-φωνητικό τοπίο, το συμπέρασμα είναι πως ξενίζουν οι πολλαπλές υποκριτικές επιλογές: τη μια στιγμή ακούς κάτι που θυμίζει αρχαία τραγωδία και την άλλη κάτι που θυμίζει τηλεοπτικά ενσταντανέ, άλλοτε ακούς φωνές που θυμίζουν καρτούν κι άλλοτε φωνές που τραγουδούν όπως σε μιούζικαλ. Δεν το κρίνω ως καλό ή κακό, λάθος ή σωστό. Η μίξη είναι αριστοτεχνική και δημιουργεί κολάζ τοπίων και τεχνών που δε συναντάς εύκολα εκεί έξω. Αρκεί να είσαι σε θέση (ή διάθεση;) να το χωνέψεις αυτό και να μην αφεθείς σε γρήγορα συμπεράσματα. Αποκλείεται, πάντως, να μη σου μείνουν οι εικόνες του, χαραγμένες στο μυαλό. Οι "πίνακες" που δημιουργεί είναι αναμφιβόλως, μοναδικής καλλιτεχνικής αξίας, εικαστικό αποτέλεσμα.
-Βλέπεις θώρακες με χαραγμένους κοιλιακούς που θυμίζουν αγάλματα, φορέματα που μοιάζουν με χιτώνες που συναντάς σε αγγεία, σε συνδυασμό με σκηνές σαν από κόμιξ φαντασίας, όπως οι Σειρήνες και -περισσότερο- η Σκύλλα και η Χάρυβδη.
- Ανατριχιαστικές οι στιγμές που τα σώματα είναι σκοτεινά, σα μαύρα σκίτσα σε έγχρωμο φόντο. Είναι, νομίζω, απ΄τις στιγμές-μοτίβο του Wilson που σε κάνουν να αισθάνεσαι πως αυτοί οι ήρωες θα μπορούσε να είναι ο καθένας μας ή θα μπορούσε να είναι όποιος επιλέξεις εσύ. Δίνεται μια αίσθηση οικουμενικότητας, σα να μπορούσε να υπάρξει αυτή η ατμόσφαιρα και κάπου άλλου, σε ένα άλλο έργο, σε έναν άλλο χώρο, σα χαραμάδα για κάπου αλλού.
-Φωτίζοντας, επίσης, τις αλλαγές του σκηνικού ενισχύεται το παραμύθι, το ψέμα, η σύμβαση.
-Ωραίο που εμφανίζεται το πιάνο επί σκηνής. Ιδανικό ως όργανο για χαλί, στο έπος. Κάποια μουσικά θέματα (όχι τα γρήγορα, τα "κωμικά" που είναι θαυμάσια) των αλλαγών, που θυμίζουν σύγχρονες ελληνικές συνθέσεις βαρετού σαλονιού..., θα μπορούσαν να λείπουν. Παραμυθένια η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου στο σύνολό της.
-Πόσες σχολικές ή παιδικές Οδύσσειες και πόσους Οδυσσεβάχ με πανιά για τρικυμισμένη θάλασσα έχουμε δει; Αυτή ήταν μια γραμμική εκδοχή.
- Ο ασκός του Αιόλου, εκπληκτικός! Όπως και το λουλουδάτο πάπλωμα του κρεβατιού της Κίρκης.
- Το γεύμα των μνηστήρων θυμίζει σκηνή από την "Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων" με τους τρελούς φίλους του κύριου Κούνελου. Οι παύσεις, όμως, επιτείνουν εφιαλτικά το σασπένς, κάνοντας το παραμύθι θρίλερ.
- Κοστούμια που συνδυάζουν το κλασικό ελληνικό στερεότυπο με φουτουριστικά στοιχεία.
Αλλόκοτοι οι μαυροφορεμένοι νεκροί και Θεοί που περνούν στο βάθος σαν σε κυλιόμενο διάδρομο, μοιάζοντας με πλάσματα εξωυδρόγεια. Οι γωνίες στα ρούχα των Συντρόφων και των Μνηστήρων, εκτός απ' το ότι υποβοηθούν την πόζα, θυμίζουν 60's ταινία με επανδρωμένες πτήσεις στο Διάστημα.
- Αφαιρετική η δραματουργία, με ατάκες που δίνουν γρήγορα και άμεσα το μήνυμα.
Προβληματικό σημείο: Εξαιτίας της χρήσης μικροφώνων με την ταυτόχρονη χρήση ηχητικών εφέ και της συνοδείας του πιάνου, ο ήχος των φωνών των ηθοποιών σε πολλές περιπτώσεις χάνεται...
ΗΘΟΠΟΙΟΙ
Όσο περνούσε το μισό ελληνικό θέατρο από μπροστά μας, σκεφτόμουν πως έχει την πλάκα του, να βλέπεις τη διανομή που έκανε ένας τέτοιος σκηνοθέτης.
Η εκφορά του λόγου, των λέξεων, που πιθανότατα φαντασιώθηκε ο Wilson δεν πέτυχε στο στόμα πολλών ηθοποιών. Προφανέστατα, αυτό οφείλεται και στη γλώσσα μας. Σε κάποιες περιπτώσεις τείνει ακόμη και στην καρικατούρα η εκφορά ή θυμίζει παιδικό θέατρο. Ζητούμενο, άλλωστε, του σκηνοθέτη το έργο να απευθύνεται επιτυχώς και στις μικρές ηλικίες. Ασύμβατες, όμως, μεταξύ τους κάποιες επιλογές στην εκφορά του λόγου (μάλιστα, ορισμένες στιγμές, στην ίδια συζήτηση, άλλος μιλάει με απλότητα και ρεαλισμό ενώ ο άλλος υπερπαίζει). Σε αμέτρητες περιπτώσεις, αισθάνθηκα ότι αυτοί οι πολύ διαφορετικοί ηθοποιοί, λειτουργούν σε σχέση με το λόγο με πλοηγούς την προσωπική τους έμπνευση, τη φαντασία, την ευστροφία και την εμπειρία τους.
Δεν είναι όλοι οι ηθοποιοί πιστοί στην ακινησία ή την οδηγία (απ΄ όσο μπορώ να κρίνω χωρίς να έχω καμία γνώση από μέσα). Ή έτσι μοιάζει τουλάχιστον. Ή τελοσπάντων δυσκολεύονται σωματικά ή φωνητικά να ενσωματωθούν σ' αυτή την απαιτητική φορμαλιστική προσέγγιση, δεδομένων των σπουδών τους ή και της γενικότερης υποκριτικής παιδείας στην Ελλάδα. Ίσως, όμως, αυτό το ελάττωμα να προσδίδει και το ..ζεστό ελληνικό στοιχείο, στο ψυχρό ύφος του σκηνοθέτη. Αυτές οι ευκολίες ή οι παρατυπίες των ηθοποιών προδίδουν την εθνικότητα.
Δύσκολη η συνθήκη της ακινησίας και της πόζας για κάποιους και, πράγματι, αν αυτό δε δουλευτεί μεθοδικά από έναν επίμονο και παρόντα σκηνοθέτη, δε μπορείς να ζητάς το απόλυτο.
Δε θέλει το "κάτι παραπάνω" η χρήση της φόρμας κι αυτό πολλοί Έλληνες ηθοποιοί δυσκολεύονται να το αποδεχτούν, παραγεμίζοντας κενά -κατά την άποψή τους- σημεία της υποκριτικής τους επί σκηνής υπόστασης. Συγχρονισμός, αίσθηση, ρυθμός και υποταγή στις εντολές, χωρίς αμφιβολία, χωρίς ανάγκη για τη...σαλτσούλα (κατάλοιπο από άλλες συνεργασίες τους ίσως ή από δασκάλους τους). Σίγουρα, όλο αυτό ήταν και είναι μια ανεκτίμητη εκπαίδευση γι' αυτούς. (Θα ήθελα πάρα πολύ να ξέρω πως περνούν, αν αισθάνονται καλά με αυτό που τους συμβαίνει, αν είναι πιεσμένοι ή πολύ χαρούμενοι, αν το ευχαριστιούνται ή αν κουράζονται, θα ήθελα έναν έναν να τους πιάσω και να μου πουν τι σκέφτονται...)
- Σαν ψεύτικο, ιδανικά πλασμένο, το σώμα του Γιώργου Γλάστρα. Τι ρυθμός, τι στήσιμο! Τον κοιτούσα και έλεγα αυτός είναι πλασμένος γι' αυτό! Πως σπάει τη μέση του, πως πετάει το τσουλούφι του, πως κινείται ο λαιμός, οι ώμοι και το στόμα του!! Γοητευτική η άνεση του! Ακόμη και ως γουρουνάκι! Άπαξ και είναι σίγουρος ο ηθοποιός στη σκηνή για τον εαυτό του, σε κερδίζει αμέσως.
- Αγνώριστη, εντελώς πρωτότυπη για τον ίδιο της τον εαυτό, υπέρ-αποτελεσματική η Λυδία Κονιόρδου, τόσο στη φωνή/λόγο όσο και στη σωματική έκφρασή της, προσθέτοντας -συμπέρασμα δικό μου- μικρά δικά της διαμαντάκια στην έκφραση του προσώπου της. Η περίπτωση Κονιόρδου -πάντα υποκειμενικώς- προσθέτει αξία στην παράσταση (αντί να προσθέτει η παράσταση σ΄αυτήν), δεν είναι απλώς εργαλείο ή μαριονέτα στη βούληση του σκηνοθέτη. Κάτι στην άρθρωση, στις επιλογές των τονισμών (ακράδαντα πιστεύω πως είναι δικοί της), στη γκάμα τόνων και εντάσεων της φωνής, στο βλέμμα της, στη διάθεση, στο κέφι της, όχι μόνο δίνει το σωστό στίγμα του Wilson σε επίπεδο της υποκριτικής στο λόγο, αλλά αποδεικνύει πως αν αισθάνεσαι δυνατή και άνετη μέσα σε μια στενή συνθήκη, μπορείς να κάνεις θαύματα.
Εξωγήινη..η μορφή της νεκρής Αντίκλειας. Τρέλα η χορευταρού υπηρέτρια της Πηνελόπης, σαν καλή νεράιδα παραμυθιού αυτή η παραμάνα του Οδυσσέα με το υπέροχο χαμόγελο του τύπου "Όλα θα πάνε περίφημα, καλή μου κυρά, εγώ είμαι εδώ!". Για εμένα, "έσπασε" η Κονιόρδου όπως την ήξερα και όπως την περίμενα. Μακάρι να συνεχίσει και με άλλες τέτοιες ανατροπές.
- Συγκινητικός, σα φάντασμα, σα μνημείο ο Όμηρος του Νικήτα Τσακίρογλου στην έναρξη του έργου. Στην παρουσίαση του Τειρεσία, δε με εξέπληξε ο Wilson αν και θα το ήθελα.
- Ανάθεμά το το πανκιό. Μ' εκνεύρισε το "πανκ κορίτσι" (όχι η ίδια η Μαριάννα Καβαλιεράτου, αλλά η επιλογή του Wilson) γιατί ένιωσα πως προσπαθούσε να εκμοντερνίσει εκβιαστικά κάτι που ήδη είναι μοντέρνο για το ελληνικό κοινό, κάτι που δε χρειάζεται τέτοιου είδους επεξήγηση. Και μάλιστα μ΄έναν τρόπο εντελώς ασύνδετο: πανκ με ντύσιμο και μαλλί των 80's και χωρίς καμία λογική εξήγηση; Μια έκφραση του Ζαλμά κάποια στιγμή, που συνειδητοποιεί ότι το πανκ κορίτσι τον ακολουθεί και γυρίζει προς τους θεατές με ύφος "δε ξέρω τι ρόλο βαράει αυτή!" μ' έκανε και γέλασα. Είτε γιατί ήταν δικό του "ξέσπασμα" που μπήκε στην πορεία είτε γιατί ήταν επιλογή του ίδιου του Wilson για να διακωμωδήσει αυτή την άκυρη επιλογή που του καρφώθηκε στο μυαλό. Βέβαια, για να κάνω και μόνη μου τον αντίλογο, όταν μιλάς με εικαστικό καλλιτέχνη δε μπορείς να του ζητάς το λόγο ή να ψάχνεις την αιτία για τις επιλογές που συνθέτουν το κολάζ του. Έτσι το εμπνεύστηκε, το ξανασκέφτηκε, το έβαλε, μπήκε, τέλειωσε και δώσε εσύ τώρα απαντήσεις στα πως και τα γιατί. Πάντως, μεταξύ μας, περισσότερο τον Πουκ απ' το "Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας" μου έφερνε στο μυαλό. Σωστά εκτελεσμένη η κίνηση, μα αγνοείται η αιτία του "ρόλου".
- Όμορφη και απολύτως συμβατή η κίνηση του Αποστόλη Τότσικα, και το αναφέρω γιατί το είχα φοβηθεί αυτό το όνομα στη διανομή.
- Βιρτουόζος στο χειρισμό της φόρμας ο Άκης Σακελλαρίου. Η εμπειρία του με σκηνοθέτη τον Τερζόπουλο σίγουρα θα του φάνηκε πολύ χρήσιμο υλικό. Ακόμη και στο σημείο που φουσκώνει και ξεφουσκώνει τα μαγουλάκια του ή που ανοιγοκλείνει τα βλέφαρά του (ναι, τέτοιες λεπτομέρειες προσέχω στους ηθοποιούς) δείχνει πως έχει το ρυθμό και τον έλεγχο αυτής της συνθήκης. Εϊναι άνετος. Ακόμη και με το πως χειρίζεται τα δάχτυλά του θα πρέπει να συμφωνεί ο Wilson. Kι εμείς μαζί.
- Συνεπής και καθαρή η μινιόν Ναυσικά της Βίκυς Παπαδοπούλου, με όμορφη κίνηση και βλέμμα.
- "Ναυτική" και καθαρή η μορφή του Κωνσταντίνου Αβαρικιώτη με ενδιαφέροντες τονισμούς (με επιρροές Μαρμαρινού).
- Αυτός ο παλιοκύκλωπας... Απ' τις πρώτες δυνατές σκηνές του έργου που αμέσως κινητοποιούν το κοινό. Ο Δημήτρης Πιατάς το έχει αυτό. Με το που τον δει ή τον ακούσει το κοινό χαμογελάει και ανασηκώνεται. Η ιδανική φωνή ενός Κύκλωπα που σε παρασέρνει σε εφιαλτικό παραμύθι, σαν αυτά που βλέπουν τα παιδιά στον ύπνο τους και τα κάνουν πάνω τους. Οι τονισμοί του και τα μακρόσυρτα φωνήεντά του δημιουργούν άνθρωπο εκεί που υπάρχει μόνο φωνή.
- Ο Οδυσσέας του Σταύρου Ζαλμά, λιγότερο ισχυρός από άλλους, κυρίως από μπερδεμένες επιλογές του σκηνοθέτη για τα σημεία που ορίζουν το ρόλο του. Άλλοτε αγαλματένιος και ψυχρός, άλλοτε γειωμένος και θνητός, άλλοτε καρικατούρα και μίμος άλλων φωνών .. Πολλά απ' τα τελευταία πετύχαιναν απολύτως, π.χ. όταν με υποχθόνια φωνή από μούτρο της νύχτας μας λέει ότι "την έφερε" στον Κύκλωπα (γι΄αυτό και κρίνω πως το λάθος εδώ είναι στη γραμμή του Wilson). Μια καθαρότητα ως προς τι παίζει ακριβώς ο Οδυσσέας έλειπε. Και ως προς την εικόνα (σώμα-κίνηση) και ως προς το πνεύμα (έρμαιο των Θεών; γόης; ξύπνιος; χαμαιλέων που αναλόγως με την περίσταση αλλάζει; τι;) Λείπει αυτή η στιβαρότητα που περιμένεις όταν ακούς "Οδυσσέας", ένα αδιόρατο σκηνικό βάρος, ένα κύρος, κάτι.. Και εντάξει, αυτά τα λέω εγώ, Θα μπορούσε ο Wilson να μας πει, ότι τον θέλει κάπως αλλιώς, πλακατζή ας πούμε. Οκ. Αλλά δεν υπήρχε σαφής επιλογή. Όταν ήταν καθαρός ως δόλιος και πανούργος που χρησιμοποιεί τερτίπια και διαφορετικές συμπεριφορές ανά γυναίκα που συναντάει, τα πράγματα ήταν καθαρά, ξάστερα και ενδιαφέροντα.
- Γιατί είναι λίγο γκέι ο Αλκίνοος (Αλέξανδρος Μυλωνάς); Από ευκολία; Κι αν ναι, τίνος; Φτάνοντας στην Ιθάκη, ο Βοσκός (πάλι ο Μυλωνάς) που θα βοηθήσει τον Οδυσσέα να πάει στο παλάτι του, μας πετάει ξαφνικά σε ένα άλλο έργο, σε μια άλλη παράσταση... Απλή κίνηση και συζήτηση, μετωπικό παίξιμο... Ποιός ξέρει γιατί.
- Σε στερεότυπα βασίστηκε και η εικόνα της θεάς Αθηνάς (Ζέτα Δούκα) και μάλιστα στο χρυσελεφάντινο άγαλμά της, -σε αναπαραστάσεις του, τουλάχιστον- (έτσι... για να μην αντιδράμε, με τα "νερά" μας πήγε.) Μεταμορφωμένη, όμως, για να μην την καταλάβει ο Οδυσσέας, θύμιζε περισσότερο τον Πήτερ Παν ή κάποιο άλλο καρτούν. Πάντως, σ΄αυτό το σημείο η εκφορά της προκαλούσε το αστείο με ενδιαφέρον και επιτυχία.
- Το σώμα της Μαρίας Ναυπλιώτου, σε όλους τους ρόλους της, δένει ανεπιτήδευτα και μαγικά με την ατμόσφαιρα και το σκηνικό. Χλωμή σαν άγαλμα η Καλυψώ. Ερωτική, σαγηνευτική η Κίρκη. Δωρική η Πηνελόπη, με την έννοια του λιτού και αυστηρού ύφους μιας γυναίκας-σύμβολο της πιστής συζύγου και βασίλισσας. Όλα πεντακάθαρα δοσμένα μέσα από την εικόνα, το βλέμμα, τον τονισμό της ζεστής φωνής της. Θεϊκό το πως το δέρμα της, έμοιαζε, με τα φώτα του Wilson, διάφανο.
Όλοι τους μεταμορφώθηκαν (είναι κυριολεκτικά αγνώριστοι κάποιοι) κι αυτό είναι, νομίζω, ανεκτίμητο για έναν ηθοποιό.
ΣΧΟΛΙΑ ΘΕΑΤΩΝ
Σχόλια θεατών στο διάλειμμα:
-Περίεργο.../ -Ενδιαφέρον. / -Ωραίο είναι όμως. / -Ε; Δε σ΄αρέσει; / -Είναι πλούσιο πολύ./ -Μια διαφορετική παράσταση. / (στο τηλέφωνο) -Ναι, είναι τεράστιο το έργο, Και πολύ μοντέρνο. (είπε ακριβώς αυτή τη φράση και στο επόμενο τηλεφώνημα προς τη μαμά της) / -Μας κοροϊδεύουν λίγο νομίζω.. (για το παίξιμο των ηθοποιών πρέπει να το είπε αυτό) / -Πολύ τέχνη, ρε παιδί μου, θέλει αυτό! / -Μένει στην περιγραφή./
-Δεν προσβάλλει λίγο την αισθητική; Δεν είναι πολύ στυλιζαρισμένο; Δεν είναι λίγο γκέι η ανάγνωσή του; - Είναι λογικό να σε ξαφνιάζει -Ναι, δεν είμαι συνηθισμένος. (σιωπή) Ναι αλλά ακόμη κι ο Οδυσσέας δεν είναι πολύ Οδυσσέας βρε παιδί μου..(σιωπή) Έχετε δει μια παράσταση που λέγεται "Καβούρια"; (σιωπή) Ή "Μπισκότα"; Μπισκότα. Ναι. Ήταν να πάω ή εδώ ή εκεί σήμερα. -Γράψε και μια μπακαλιάρο! (μου λέει μια φωνή).
ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΣΦΡΑΓΙΔΑ
Έχει δημιουργήσει μια εντελώς δική του εκφραστική και τεχνική γλώσσα ο Robert Wilson χρόνια τώρα. Κάνει copy paste τις επιλογές του (απ' το μακιγιάζ μέχρι τα φωνητικά) και κατηγορείται πως έχει κάνει την τέχνη του εμπόριο. Όμως, δε μπορώ να φανταστώ ότι είμαστε σε θέση να κρίνουμε μια πορεία εμπνευσμένη, που έχει βρει ένα συγκεκριμένο κώδικα με τεράστια αποδοχή στο ευρύ κοινό και με αξιοζήλευτες προσπάθειες (με εκθαμβωτικά αποτελέσματα) να ενσωματώσει τελείως διαφορετικά κείμενα. Κάτι βγαίνει μέσα από την κάθε του ανάγνωση, κάτι κερδίζεται. Δεν είναι ατυχής η συνταγή, εν τέλει.
Καλή η κριτική από κοινό και "ειδικούς", αλλά δε θα βγάλουμε και άχρηστο τον Wilson επειδή έκανε την Οδυσσειά "μας", στο Εθνικό "μας", με του ηθοποιούς "μας" και με τα λεφτά "μας", όπως αυτός τη φαντάστηκε και όχι όπως θα την ήθελε ο καθένας από εμάς ξεχωριστά! Ας πιάσουμε να την ανεβάσουμε κι εμείς κι ας αλληλοφαγωθούμε μεταξύ μας. Λίγη ευγένεια, λίγο φιλόξενο πνεύμα ρε παιδιά... Τι, μόνο στο νησί των Φαιάκων είναι εντάξει με τους αλλοδαπούς;
Και μην παρεξηγηθώ ότι υποστηρίζω τάχα μου το Εθνικό και τις επιλογές του κι άλλα τέτοια συνωμοσιολογικά. Είπα χοντρά χοντρά τα καλά, είπα και τα κακά όμως.
Και για να κάνω φινάλε, το πόσο πληρώθηκε ο σκηνοθέτης και το πόσο πληρώνονται οι ηθοποιοί δεν είναι καλλιτεχνικό κριτήριο μιας παράστασης. Το Εθνικό Θέατρο, όπως και άλλες μεγάλες σκηνές της χώρας, παίρνει το ποσό που του αναλογεί/που αποφασίζεται (αυτό μπορεί να αναλυθεί αλλού) και το διαχειρίζεται κατά πως νομίζει (κι αυτό μπορεί να αναλυθεί αλλού). Η ταρίφα του κάθε σκηνοθέτη είναι διαφορετική. Και ή την αποδεχόμαστε ή την απορρίπτουμε ή κάνουμε παζάρια. Ο μισθός του Έλληνα ηθοποιού έχει, επίσης, καθορισμένα κατώτατα όρια. Αν υπάρχει πρόβλημα με τη διαχείριση των οικονομικών του Εθνικού, τότε ή να το κλείσουμε ή να του βρούμε άλλο διευθυντή ή να το κάνουμε με ενοίκιο για να "φιλοξενούνται" ομάδες. Προσωπικά, στηρίζω την επιλογή του Wilson και της Οδύσσειας και πριν τη δω και αφού την είδα. Κυρίως, επειδή πρόκειται για σωστή επιχειρηματικά κίνηση. Όταν έρχεται ο Wilson στην Ελλάδα υπό άλλες συνθήκες και για άλλες παραστάσεις και το αποτέλεσμα είναι να γεμίζουν αίθουσες και ταμεία μέρες πριν, αυτό που περιμένεις είναι να συμβεί το ίδιο. Αν εμείς είμαστε αλλοπρόσαλλο κοινό, δικό μας το πρόβλημα. Και για να χτυπήσω στο συναίσθημα του Έλληνα, όταν ο Μαρμαρινός, oι Blitz ή οποιοιδήποτε άλλοι δουλεύουν στα ξένα θέατρα, τους ζητάει κανείς τα ρέστα γιατί πήραν όσα πήραν;
Επιπροσθέτως, στηρίζω την επιλογή γιατί εξοικειώνει το ελληνικό κοινό (και ιδιαιτέρως μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες που δεν τρέχουν σε φεστιβάλ καλοκαιριάτικα) με ένα θέαμα "ασυνήθιστο" ή "μοντέρνο". Τέλος, χαίρομαι πολύ να βλέπω Έλληνες ηθοποιούς σε ένα άγνωστο -για πολλούς- πεδίο συνθήκης, το οποίο παλεύουν να αφομοιώσουν, δοκιμάζοντας τις δυνατότητες, τα όρια και τις φιλοδοξίες τους. Θα χαιρόμουν απίστευτα να δω τον Wilson τόσο ευχαριστημένο -ας πούμε- με τον Γλάστρα ή την Κονιόρδου ή τη Ναυπλιώτου (δεν έχει σημασία ποιόν) που να τον/την δοκιμάζει και σε άλλη παραγωγή του.
Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΒΕΣ
Ααα. Να μη ξεχάσω τα σχόλια περί απουσίας του σκηνοθέτη απ' τις πρόβες. Το να είσαι απολύτως σίγουρος για το τι θες, το να σχεδιάζεις στα χαρτιά τα πάντα και το να δίνεις σαφείς οδηγίες στους βοηθούς σου για τα ζητούμενά σου, δε σημαίνει πως έχεις παρατήσει το έργο σου στη μοίρα του. Πολλά μεγάλα ονόματα καλλιτεχνών -εικαστικών κυρίως- το έκαναν αιώνες τώρα. Όχι άλλη ξινίλα.
Η ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ
Ένα είναι το μεγαλύτερο μείον αυτής της παραγωγής, το μόνο που πραγματικά με απογοήτευσε, που με έβαλε σε σκέψεις σχετικά με την "επιχείρηση" Εθνικό Θέατρο: φέρνεις ένα σπουδαίο διεθνές καλλιτεχνικό όνομα, κάνεις μια υπερπαραγωγή, γεμίζεις με αφίσες το δρόμο... και ΑΓΓΛΙΚΟΥΣ ΥΠΕΡΤΙΤΛΟΥΣ δε σκέφτηκες να βάλεις; Ας μου απαντήσει, παρακαλώ, κάποιος σ' αυτό. Η "Οδύσσεια" ως κείμενο και ως σκηνοθεσία θα μπορούσε να είναι ακόμη και τουριστικός πόλος έλξης στην Αθήνα αυτών των μαύρων καιρών, αρκεί να διαφημιζόταν ότι -έστω κάποιες μέρες- μπορεί ο ξένος να καταλαβαίνει και τι βλέπει διαβάζοντάς το ...
Φτάνουν τα νεύρα. Ας κλείσουμε με happy end.
'' Εσύ είσαι το σπίτι μου. Εσύ είσαι η Ιθάκη μου', της είπε. Κι ύστερα χόρεψαν.
************************************************************
- Σύλληψη, Σκηνοθεσία, Σχεδιασμός σκηνικού και φωτισμών Robert Wilson
- Μουσική Θοδωρής Οικονόμου
- Κείμενο Simon Armitage
- Δραματουργία Wolfgang Wiens
- Συνεργάτες σκηνοθέτες Ann-Christin Rommen / Tilman Hecker
- Σχεδιασμός κοστουμιών Yashi Tabassomi
- Μουσική επίβλεψη Hal Willner
- Συνεργάτις - Σχεδιασμός σκηνικών
Stephanie Engeln
- Συνεργάτης σχεδιαστής φωτισμών
Scott Bolman
- Μετάφραση κειμένου στα ελληνικά - Δραματολογική υποστήριξη
Γιώργος Δεπάστας
- Σχεδιασμός ήχου
Στούντιο 19 – Κώστας Μπώκος, Βασίλης Κουντούρης
- Βοηθός σκηνοθέτη Νατάσα Τριανταφύλλη
- Βοηθός σκηνογράφου Μαρία Τσαγκάρη
- Βοηθός ενδυματολόγου Βασιλική Σύρμα
- Φωνητική διδασκαλία Μελίνα Παιονίδου
-
- Τα σκηνικά τα κοστούμια και το φροντιστήριο κατασκευάστηκαν στα εργαστήρια του Piccolo Teatro di Milano και προσαρμόστηκαν στα εργαστήρια του Εθνικού Θεάτρου της Ελλάδας
Διανομή:
- Αθηνά Ζέτα Δούκα
- Οδυσσέας Σταύρος Ζαλμάς
- Αντίκλεια, το φάντασμα της μητέρας του Οδυσσέα/ Ευρύκλεια, υπηρέτρια της Πηνελόπης/ Αρήτη, σύζυγος του Αλκίνοου Λυδία Κονιόρδου
- Ζευς/Αλκίνοος, βασιλιάς των Φαιάκων/Εύμαιος, ένας χοιροβοσκός Αλεξάνδρος Μυλωνάς
- Καλυψώ/Κίρκη/Πηνελόπη Μαρία Ναυπλιώτου
- Ναυσικά Βίκυ Παπαδοπούλου
- Ερμής/Τηλέμαχος Αποστόλης Τότσικας
- Όμηρος/Τειρεσίας Νικήτας Τσακίρογλου
- Σύντροφος του Οδυσσέα, Πολίτης Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης
- Σύντροφος του Οδυσσέα, Άντιφος
Θανάσης Ακοκκαλίδης
- Σύντροφος του Οδυσσέα, Περιμήδης
Γιώργος Γλάστρας
- Σύντροφος του Οδυσσέα, Ευρύλοχος
Άκης Σακελλαρίου
- Σύντροφος του Οδυσσέα, ναύτης
Γιώργος Τζαβάρας
- Σύντροφος του Οδυσσέα, Αλκμαίων Αποστόλης Τότσικας
- Σύντροφος του Οδυσσέα, Ευρυβάτης
Γιωργής Τσαμπουράκης
- Σύντροφος του Οδυσσέα, Ελπήνωρ
Κοσμάς Φοντούκης
- Σειρήνες Ζέτα Δούκα,
Μαριάννα Καβαλιεράτου, Μαρία Ναυπλιώτου, Λένα Παπαληγούρα
- Υπηρέτριες της Κίρκης Μαριάννα Καβαλιεράτου, Λένα Παπαληγούρα
- Μνηστήρας Αγέλαος Θανάσης Ακοκκαλίδης
- Μνηστήρας Αμφίνομος Γιώργος Γλάστρας
- Μνηστήρας Αντίνοος Άκης Σακελλαρίου
- Μνηστήρας Ευρύμαχος
Γιωργής Τσαμπουράκης
- Πανκ Κορίτσι Μαριάννα Καβαλιεράτου
- Θεοί Ο θίασος
- Στο ρόλο του Κύκλωπα ακούγεται ο
Δημήτρης Πιατάς
- Πιάνο Θοδωρής Οικονόμου
Σχετικός σύνδεσμος: Εθνικό θέατρο