Περιμένοντας τον Γκοντό: το έργο που έγραψε το 1948 ο Σάμιουελ Μπέκετ κι έμελλε να αλλάξει οριστικά το θέατρο, εκφράζοντας το παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξης με σπαραξικάρδιο τρόπο. Η Βίβιαν Μερσιέρ έγραψε στους «Irish Times» το 1956 ότι ο Σάμιουελ Μπέκετ «έγραψε ένα έργο όπου τίποτα δεν συμβαίνει δύο φορές». Πραγματικά, δύο περιπλανώμενοι αλήτες περιμένουν κάποιον Γκοντό που δεν έρχεται ποτέ. Κι όμως εκεί στέκουν εκεί. Κι ίσως αν ποτέ αυτός ο Γκοντό εμφανιζόταν να πέθαναν, γιατί τι νόημα έχει η ύπαρξη αν δεν έχεις κάτι να περιμένεις;
Το Περιμένοντας τον Γκοντό φαίνεται να έχει ιδιαίτερη απήχηση σε καιρούς κοινωνικής και πολιτικής κρίσης. Γι’ αυτό άλλωστε το επέλεξαν ο Παναγιώτης Σούλης και ο Βασίλης Μπισμπίκης, αναζητώντας ένα κείμενο που να εκφράζει τους προβληματισμούς και τις αγωνίες τους. Xτες λοιπόν το εμβληματικό αυτό έργο του Ιρλανδού δραματουργού έκανε με επιτυχία πρεμιέρα στο Θέατρο Cartel σε σκηνοθεσία Νίκου Καραγέωργου με τους Βασίλη Μπισμπίκη, Παναγιώτη Σούλη, Γιώργο Γεροντιδάκη, Κατερίνα Σιώζου και Στέλιο Τυριακίδη.
Ο Βασίλης είναι ικανοποιημένος από αυτή την πρώτη επαφή της παράστασης με το κοινό: «Ήμασταν λίγο αγχωμένοι, όπως είναι φυσικό, αλλά έχουμε δουλέψει πολύ το έργο εδώ και πέντε μήνες. Είχαμε κάνει μια γενική με φίλους, αλλά τώρα βλέπουμε σίγα σιγά την ανταπόκριση του κόσμου… Πού γελάει, πώς αντιδράει, γιατί η παράσταση έχει έντονο διαδραστικό χαρακτήρα. Δηλαδή σε κάποια σημεία έχουμε άμεση επικοινωνία με το κοινό. Δεν έχουμε πειράξει το κείμενο, αλλά έχουμε σπάσει τη θεατρική σύμβαση και απευθυνόμαστε άμεσα στους θεατές. Ήταν εντυπωσιακή η συμμετοχή του κόσμου… Στο τέλος καταλάβαμε ότι το κοινό πραγματικά συμμετείχε και η παράσταση λειτούργησε».
Συναντώ τον Παναγιώτη Σούλη μετά την παράσταση. Είναι κουρασμένος, αλλά τα μάτια του λάμπουν: η επιλογή του δικαιώθηκε. Όλα πήγαν καλά. Οι δυο «αλήτες» κέρδισαν το στοίχημα, κι ας μην ήρθε ποτέ ο Γκοντό. Ποιος όμως είναι άραγε αυτό ο παράξενος κύριος;
Μια ερμηνεία σχετικά με το ποιος είναι ο Γκοντό υποστηρίζει ότι πρόκειται για την αγγλική λέξη "God" (θεός) και τη συχνή γαλλική κατάληξη -ot, κάτι που θα έδινε μια μεταφυσική διάσταση στο έργο. Οι δυο χαρακτήρες περιμένουν την άφιξη μιας υπερβατικής φιγούρας που θα τους σώσει, αλλά δεν έρχεται ποτέ. Ο ίδιος ο Μπέκετ πάντα αρνιόταν αυτή την εκδοχή, λέγοντας ότι αν ήθελε να γράψει για το Θεό, θα έγραφε God κι όχι Γκοντό, ενώ σε επιστολή του το 1952 ανέφερε ότι ούτε ο ίδιος είχε σκεφτεί ή γνώριζε ποιος είναι ο Γκοντό.
« Κάτσε λίγο», μου λέει ο Παναγιώτης , «έρχομαι». Κάθεται δίπλα και χαμογελάει. Πιάνει ένα χαρτί και γράφει: «… Γιατί αν έρθει θα σωθούμε... Περίμενε… Να το πιάσουμε από την αρχή… Μία τεράστια γκαραζόπορτα ανοίγει… Περπατάω στο δρόμο, στην οδό Μικέλη… Αριθμός 4… Βλέπω το δέντρο… Ακούω τον Βλαδίμηρο… Περνάει μια νταλίκα… Κρυβόμαστε στη γωνία… Νόμιζα πως ήταν αυτός… Ο Γκοντό… Δεν ξέρω αν θέλω να έρθει… Συνεχίζω να ακούω να παίζω να κοιμάμαι να μη θυμάμαι… Ο Ποτζό με τον Λάκη έρχονται… Μιλάνε, χορεύουν , σκέφτονται … Περνάει η ώρα και φεύγουν … Ένα αγόρι έρχεται από την Αγίας Άννης και λέει ότι: "Ο Γκοντό δε θα ερθει απόψε, αλλά θα έρθει οπωσδήποτε αύριο" … Η νύχτα πέφτει… Το μόνο που μας μένει είναι να έρθουμε και αύριο… Γιατί αν έρθει θα σωθούμε... Περίμενε… Να το πιάσουμε από την αρχή… Μία τεράστια γκαραζόπορτα ανοίγει....»
Ίσως όμως δεν έχει και τόσο σημασία τελικά ποιος είναι ο Γκοντό. Σημασία έχει ότι κάποιοι έχουν ανάγκη να τον περιμένουν…
Σάββατο 23 Μαΐου 2015
Α.Κ.
