O Δημήτρης Τάρλοου ταξίδεψε μέχρι την Λιθουανία για να παρακολουθήσει το διεθνές φεστιβάλ θεάτρου του Βίλνιους "Sirenos".
Διαβάστε τι αποκόμισε από την φετινή του εμπειρία και γνωρίστε και εσείς το σπουδαίο θέατρο αυτής της βαλτικής χώρας.
Το τέλος μιας εποχής
Το φετινό επετειακό πρόγραμμα του φεστιβάλSirenosτου Βίλνιους για τα δεκάχρονα του θεσμού, ήταν αφιερωμένο στους κλασσικούς και την ερμηνεία τους. Ήταν ωστόσο πασιφανές σε όλες τις παραγωγές που παρακολουθήσαμε, ακόμα και τις λιγότερο επιτυχημένες, ότι οι δημιουργοί έχοντας ξεπεράσει την μόδα της αποδόμησης και με τις νέες τεχνολογίες σε δεύτερο πλάνο, τοποθετούν τον άνθρωπο στο επίκεντρο, δηλαδή τον ίδιο τον ηθοποιό και το ανθρώπινο αίσθημα. Φαίνεται πως η οικονομική ασφυξία και η ανεργία έχει απλώσει τα πλοκάμια της σε όλη την ήπειρο αλλά και τον κόσμο εν γένει, εντείνοντας την αγωνία των καλλιτεχνών για να βρουν νόημα μέσα σε ένα περιβάλλον ματαιωμένων προσδοκιών.
Τα "σίγουρα χαρτιά" του φεστιβάλ, ο πατριάρχης του Λιθουανικού θεάτρου Eimuntas Nekrošius και ο αδιανόητα ευαίσθητος, ταλαντούχος, αλλά και ενίοτε αυτοκαταστροφικός Oscaras Koršunovas, επιτυγχάνουν φέτος θαύματα. Ζήσαμε πραγματικά μεγάλες στιγμές υψηλής Τέχνης, σε τέσσερεις παραστάσεις άφθαστης αισθητικής, αλλά και πυκνότατης θεατρικής δράσης, που έγιναν δεκτές με κύματα ενθουσιασμού και συγκίνησης από το θεατρόφιλο κοινό της Λιθουανίας, αλλά και τους προσκεκλημένους του φεστιβάλ απ' όλην την Ευρώπη.
Η "Θεία Κωμωδία" του Dante, χωρισμένη σε δύο μέρη (το πρώτο τετράωρο είναι Η Κόλαση και το Καθαρτήριο, το δεύτερο ενενηντάλεπτο, Ο Παράδεισος) είναι ένα απίστευτο θεατρικό ποίημα, με τον λόγο του Ιταλού ποιητή να ακούγεται ως ογκόλιθος μέσα στην πεζή εποχή μας. Εδώ η σκηνοθεσία του Nekrošius, απλή φαινομενικά, φτάνει σε σημεία τέτοιας τελειότητας και φινέτσας, που προκαλεί πραγματικά αγαλλίαση. Οι δεκαεπτά καταπληκτικοί ηθοποιοί αφηγούνται την ανθρώπινη μοίρα και περιπέτεια, που μόνο προορισμό έχει τον θάνατο. Η ανεξίτηλη σφραγίδα της αγάπης φωτίζει στο τέλος τα πάντα. Σκηνικό, φωτισμοί, ζωντανή μουσική από πιάνο , βιολί, κρουστά, όλα συντελούν σε αυτήν την πραγματική θεατρική πανδαισία.
Το δεύτερο μεγάλο όνομα του φεστιβάλ, ο Oscaras Koršunovas, υπογράφει 3 παραγωγές, εκ των οποίων είδαμε δυστυχώς μόνον τις 2, καθώς ο "Peer Gynt" με το Εθνικό θέατρο της Νορβηγίας, παίχτηκε αφού φύγαμε. Η πρώτη λοιπόν ενασχόληση του σπουδαίου σκηνοθέτη με τον Τσέχωφ, αποδεικνύεται εξαιρετική. Ο "Γλάρος" του, μια παράσταση τελείως γυμνή από σκηνικά, με μερικές καρέκλες και λίγα αναγκαία αντικείμενα, ήταν από τις πιο δυνατές παραστάσεις Τσέχωφ που έχουμε δει. Ο Koršunovas, διατείνεται ότι ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας έχει υπάρξει στα διάφορα ανεβάσματά του,"προστατευμένος" τελείως από τα ανθρώπινα αισθήματα, με τους ηθοποιούς συνήθως να "φιλοσοφούν" βλέποντας τη ζωή να περνάει από μπροστά τους. Εδώ, τα πράγματα αλλάζουν, καθώς οι ηθοποιοί του ενώ παίζουν ένα θέατρο δωματίου χαμηλών τόνων, παράγουν "ηλεκτρισμένη αλήθεια" που στα ξεσπάσματά της γίνεται σχεδόν "αφόρητη". Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την σκηνή που ο Τρέπλιεφ δέρνεται από τη μητέρα του με αγριότητα, ενώ κατόπιν εκείνη τον χαϊδεύει με ένοχη τρυφερότητα την κατακόκκινη από τα χτυπήματα γυμνή πλάτη του. Απλώς συγκλονιστικό. Στην άλλη του παράσταση: "Η τελευταία μαγνητοταινία του Κραππ" του S. Beckett, έχουμε να κάνουμε με μία πολύ σημαντική στιγμή και ερμηνεία ενός από τους πλέον καταξιωμένους βετεράνους Λιθουανούς ηθοποιούς του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, του Juozas Budraitis. Ο δωρικός ποιητικός λόγος του Ιρλανδού, ακούγεται πιο επίκαιρος από ποτέ με τον ηθοποιό να παραδίδει μαθήματα ήθους και υποκριτικής, καταθέτοντας χωρίς αμφιβολία, πολύ προσωπικά του βιώματα. Στο τέλος μας αποχαιρέτησε μέσα σε θυελλώδη χειροκροτήματα κουνώντας με παιδική συστολή την πετσετούλα με την οποία σκούπιζε τα καυτά του δάκρυα, σε όλη την διάρκεια του μονολόγου.
