#5 ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ "ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ" (Ο ΛΗΡ ΚΑΙ ΑΥΤΗ, ΜΟΝΟΙ ΣΤΗ ΓΗ. ΤΑ ΑΥΤΟΛΟΓΟΚΡΙΜΕΝΑ.)

της Κίρκης Καραλή

#1 Το ημερολόγιο της "Μαργαρίτας". (Γιατί φεύγω ταξίδι με τον Γ. Κιμούλη)

#2 Το ημερολόγιο της "Μαργαρίτας". (Λίγο πριν το τετ-α-τετ με "τέρατα")

#3 To ημερολόγιο της "Μαργαρίτας". (Ο κ. Κιμούλης, ο κ. Φάουστ, ο κ. Ληρ κι εγώ, πάνω απ’ τις Βαλεαρίδες)

#4 Το ημερολόγιο της "Μαργαρίτας". (Ο Γ.Κ, Η Μαριάννα και ο Τομάζ κάπου στη Μαδρίτη)

Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2014
18:42. Hotel Paseo Del Arte, Μαδρίτη.
O Γιώργος Κιμούλης μου στέλνει sms:
«Κοιμάσαι; Πάμε βόλτα στην Παλιά Πόλη και μετά να φάμε κάτι;»
«Κατεβαίνω».
«Έρχομαι».
«Κατέβηκα.
Ήρθε.
Aυτός: «Όμορφ...»
Εγώ: «Είμαι σαν κοτόπουλο...»

19:10. Στο «Χιλιόμετρο Μηδέν».
Όταν βρεθήκαμε ΑΚΡΙΒΩΣ στο κέντρο της Ισπανίας, στο «Κιλόμετρο Θέρο», κάπου μπροστά στο Δημαρχείο της Puerta del Sol, απ’ όπου ξεκινούν να υπολογίζονται οι χιλιομετρικές αποστάσεις της χώρας, σκέφτηκα πως ήρθε η ώρα να αρχίσω να τον “υπολογίζω” λίγο λίγο κι εγώ.

Ανάμεσα στους πεζόδρομους που απλώνονται τριγύρω και τα πλήθη που καμία κρίση δεν κλείνει σε σπίτια, νιώθω πως όσο μυστήρια, βλοσυρή, μαζί και μεγαλόπρεπη είναι αυτή η πόλη, τόσο μυστήριος, βλοσυρός και μεγαλόπρεπος μοιάζει κι αυτός.
Τον ρωτάω αν του αρέσει. Η πόλη. Όχι τα επίθετά της. Δεν ενθουσιάζεται.
H Μαδρίτη, όπως έγραψε ο Χέμινγουεϊ στο «Θάνατος το Αποσήμερο», «δεν αρέσει σε κανέναν την πρώτη φορά που την επισκέπτεται». Για τον Γ.Κ. δεν είναι η πρώτη φορά. Για μένα που είναι, συμφωνώ.
Τον ρωτάω αν θα ήθελε να μένει σε κάποια άλλη πόλη. «Μόνο στην Αθήνα μπορώ να με φανταστώ να ζω», μου λέει. «Κι ίσως, σε κάποια χρόνια, ξαναγύριζα στον Πειραιά». Εκεί που γεννήθηκε.

19:20. Mercado San Miguel.
Ο Γ.Κ. είναι πολύ καλός μάγειρας κι έτσι μπαίνουμε στην αγορά San Miguel, για να διερευνήσουμε την πιθανότητα να βρούμε κάποια γκουρμεδιά που έχει διαφύγει της αντίληψής του. Ανοίγει δρόμο ανάμεσα σε tapas και γευσιγνώστες.
Σε λίγο καθόμαστε για ένα κρασί.
Θα έλεγε κανείς, ότι εκείνο που κάνει κάποιον να διαφέρει απ’ τους άλλους, είναι το μεγαλύτερο λάθος του. Λάθος, θα έλεγε κανείς, είναι το να λες ακριβώς αυτό που πιστεύεις. Αυτό που λες, αντιστοιχεί στην ειδοποιό διαφορά σου απ’ το πλήθος. Αυτή η διαφορά, συνήθως, προκαλεί όλες τις ρήξεις μιας ζωής. Την ίδια στιγμή, αυτή η διαφορά, διατυπώνει εξωστρεφώς μια ανάγκη για μοίρασμα. Θα έλεγε κανείς ότι είναι “λάθος” η ανάγκη για μοίρασμα; Θα έλεγες, εσύ, πως είναι “λάθος” ασύμβατο με τη ζωή ενός καλλιτέχνη; Ίσως, να έλεγες πως πρόκειται για μέθοδο, που σε ωθεί να ταυτιστείς μαζί του και, ίσως, λέμε ίσως, να τον αγαπήσεις. Είναι κι αυτό λάθος;
Αυτά τα σκέφτομαι εγώ.
Εκείνος μιλάει για περασμένες εποχές, παραστάσεις, φιλίες.

20:45. Στην περιοχή La Patina, επί της Calle de los Cuchilleros 17.
Πρόκειται για το παλαιότερο, βάσει βιβλίου Γκίνες, εστιατόριο του κόσμου. «Sobrino de Botin».
Με ένα «άμπρα-κατάμπρα» με βάζει μέσα. Οι -άλλης εποχής- σερβιτόροι μας περνούν απ’ την κουζίνα και με ...ύποπτο τρόπο, φτάνουμε στα απόκρυφα του μαγαζιού.

Το «Botin» υπάρχει από το 1725 και λέγεται πως εδώ δούλευε ο νεαρός Γκόγια πριν γίνει ζωγράφος.
Τι εποχή ήταν αυτή;
Στην Ισπανία βασίλευε ο γαλλοτραφής Φίλιππος ο Ε’... και κάπου εδώ τελειώνουν οι εγκυκλοπαιδικές μου γνώσεις. Ξέρω, όμως, κάτι καλύτερο. Πιο ΄κει, στην Ιταλία, την ίδια χρονιά, γεννήθηκε ο γοητευτικότερος τυχοδιώκτης όλων των εποχών. Ο Τζιάκομο Καζανόβα. Γόνος ζεύγους ηθοποιών της Βενετίας, που σπούδασε Νομικά, αναδιατύπωσε, όμως, το ριζικό του κι αφέθηκε στα ένστικτά του. Ο Γ.Κ., γόνος ζεύγους δικηγόρων... δε συνεχίζω.
Το μαγαζί κρατάει τη φήμη του τόπου συνάντησης των διανοούμενων της ισπανικής μητρόπολης, με μόνιμους πελάτες αρχηγούς κρατών, συγγραφείς, καλλιτέχνες, ηθοποιούς, ανάμεσά τους και τον Χέμινγουεϊ, ο οποίος λάτρευε την σπεσιαλιτέ του μαγαζιού (ψητό γουρουνάκι του γάλακτος).
Αυτό θα πάρει κι ο Γ.Κ.
Για αρχή, μια ομελέτα στη μέση. Ναι, ναι. Όπως τ’ ακούς. Μια ομελέτα, ξανά, μπροστά μας.
Μου έρχεται ένας συνειρμός που έκανα συχνά ως έφηβη. Έλεγα πως είμαι αυγό. Απ’ έξω το σκληρό κέλυφος, ενδιάμεσα το σχετικά σφιχτό βρασμένο ασπράδι και στο βάθος όλο το καλό κομμάτι, το μαλακό και γευστικό. Έτσι, άρχισα να αγαπάω περισσότερο τις ομελέτες, γιατί ταυτιζόμουν μαζί τους. Σα να με έβλεπα στο πιάτο, ολόκληρη ως μείγμα, απελευθερωμένη χωρίς το κέλυφος.
Για εμένα, αυτό το πιάτο ανάμεσά μας είναι συμβολικό. Μη γελάς. Είναι έμμεση πρόκληση αυθορμητισμού.
Μιλάμε για τον «Βασιλιά Ληρ», γι’ αυτή την αλληγορία που για να αποδείξει πόσο παγκόσμια είναι, ντύνεται το σχήμα ενός παραμυθιού κι επισημαίνει τα λάθη κάθε ηγέτη που τυφλώθηκε απ’ την εξουσία. Αναρωτιέμαι τι απασχολεί τον ίδιο περισσότερο σε σχέση μ’ αυτό το έργο. «Το ζήτημα της σκυτάλης», μου λέει. «Η παράδοση του “δαχτυλιδιού”. Μοιράζεις το βασίλειο, αλλά συνεχίζεις να πιστεύεις πως θα εξουσιάζεις εσύ. Ξεφορτώνεσαι τις ευθύνες, αλλά επιθυμείς να καρπώνεσαι όλα τα προνόμια της πρώην θέσης σου». Διακρίνω, πως τον ενδιαφέρει πολύ το πλαίσιο της υπάρχουσας πολιτικής συνθήκης. Εκσφενδονίζει ατάκες: «Ο Βασιλιάς πέθανε. Ζήτω ο Βασιλιάς! Ειδικά όταν ο βασιλιάς είσαι εσύ, είναι πρόβλημα!». Βγάζω τετράδιο να σημειώσω και μου κάνει πλάκα: «Επέστρεφε συχνά και παίρνε με, αγαπημένη αίσθησις επέστρεφε... Έχω κι άλλα να σου πω, αφού σ’ αρέσουν».

Γιώργος Κιμούλης, Livijia Pandur, Tomaz Pandur

Πού και πού αναρωτιέται, σχεδόν μονολογεί «τι πάω να κάνω!». Έχει τόσα πράγματα, συγχρόνως, στο κεφάλι του, που θεωρητικά πρέπει να κρατιέμαι σε απόσταση μήπως κάνει κάποια έκρηξη. Πρακτικά, δε μπορώ.
Σκέφτομαι πόσο του ταιριάζει αυτός ο ρόλος του σατράπη, του εγωμανή, του επηρμένου, του φαντασμένου, του πεισματάρη, του λάτρη της εξουσίας και της δύναμης, του αφέντη που «κάθε του δάχτυλο είναι και βασιλιάς», του γονιού που βάζει στις κόρες του το πιο εγωιστικό «love test» που σκέφτηκε πατέρας, του άντρα με το τιτάνιο πάθος που είναι σίγουρος για το μεγαλείο, την παντοδυναμία και την παντογνωσία του, που νομίζει ότι είναι Θεός και κουμαντάρει ανθρώπους κι αισθήματα και που, τελικά, οι δοκιμασίες τον ωριμάζουν, δίνοντάς του τη σοφία που δεν είχε σε μιαν ολόκληρη ζωή κυριαρχίας.
Ληρ: «Με λες τρελό γιόκα μου;»
Τρελός: «Όλους τους άλλους τίτλους σου τους χάρισες, αυτόν τον έχεις από γεννησιμιού σου».
Όχι, δε λέω ότι είναι τέτοιος ο χαρακτήρας του Γ.Κ.. Κι ούτε πως έχει μια ψεύτικη συνείδηση του εαυτού του. Λέω πως, αν το θέλει, μπορεί να με πείσει ότι είναι όλα αυτά.
Ληρ: «Ποιος είμαι; Ποιος μπορεί να μου πει ποιος είμαι;»
Ήταν ο βασιλιάς που έφτανε «να γουρλώσει το μάτι για να τρέμουν οι πολίτες». Σ’ αυτό, ναι, μοιάζει ο Γ.Κ. στον Ληρ.

Γιώργος Κιμούλης, Αργύρης Πανταζάρας

22:00. Χαμένοι στην Παλιά Πόλη και -ελαφρώς- στη μετάφραση.
700 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας (ναι, αυτό είναι το υψόμετρο της πόλης), ο Γ.Κ. κι εγώ περπατάμε σε σκοτεινά σοκάκια με το GPS του μπλοκαρισμένο. Ακολουθούμε τη “μύτη” του και κάποιες αμετάφραστες οδηγίες των περαστικών. «Μη φοβάσαι. Δεν κάνουμε κύκλους», μου λέει και μου δείχνει σε ποια νοητή ευθεία βρίσκεται το ξενοδοχείο.
Ο καιρός είναι πολύ καλός και οι Καστιγιάνοι κάθονται στα τραπεζάκια των δρόμων τρώγοντας τάπας. Δε φαντάζεσαι πόσες μπουκιές κόπηκαν στη μέση, στο πέρασμά του. Αν δεν ήξερα με ποιον περπατούσα, θα νόμιζα πως συνοδεύω κάποια ξανθιά γαζέλα, με αμυγδαλωτά μάτια και μπόλικη χάρη. Το βλέμμα αντρών και γυναικών, κάθε ηλικίας, έμενε λίγο παραπάνω επάνω του. Όχι, δεν ήταν Έλληνες κι ούτε κάποιον τους θύμιζε. Δε ξέρω με ακρίβεια τι συνέβη. Αν βρισκόταν σε θεατρική σκηνή θα το ονόμαζες «σκηνικό εκτόπισμα». Τώρα, στο δρόμο, πως το λες, δε ξέρω.
Μαργαρίτα: «...Το όμορφό του βήμα και η κορμοστασιά, το γέλιο του ποίημα και η γλυκιά ματιά, δεν έχει ταίρι όταν μιλά...»
Το “λαγωνικό” είχε δίκιο. Βρεθήκαμε ακριβώς στην πόρτα του ξενοδοχείου, μέσω ενός αχαρτογράφητου στενού.

Μεσάνυχτα. Σάββατο προς Κυριακή.
Δωμάτιο 502
Προσπαθώ να κοιμηθώ, αλλά το Κακό Πνεύμα του στίχου 3783 του «Φάουστ», έχει ξαπλώσει δίπλα μου στο κρεβάτι και μ’ ενοχλεί.
Κακό Πνεύμα: «Μαργαρίτα! Που έχεις το μυαλό σου; Στην καρδιά σου;»
Μαργαρίτα: «Ωιμέ! Ωιμέ! Να γλίτωνα από τις σκέψεις, που πάνε κι έρχονται, χωρίς να θέλω!»
Μπαίνει κι η Χορωδία και κοιμάμαι.

Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014.
01:00, μετά τα μεσάνυχτα. Όνειρο της νύχτας της Βαλπούργης μέσα στο Νοέμβριο. Hotel Paseo Del Arte, δωμάτιο 502.
Παίρνω τηλέφωνο τον Μεφιστοφελή:
«Τι μου συμβαίνει; Τι “όνειρο” είναι αυτό; Παραλίγο να σηκωθώ να πάω να κοιμηθώ μαζί του απ’ την τρομάρα!»
«Μαργαρίτα, ο εγκέφαλος είναι περισσότερο περίπλοκος απ’ όσο νομίζεις. Και το υποσυνείδητο, αδίστακτο. Μπορεί να σκηνοθετήσει μια τρομερή ιστορία, απλώς και μόνο για να σου δώσει μια καλή αφορμή...»

01:10, Δωμάτιο 705.
Ο ...«Φάουστ» βρίσκεται στο τρίτο όνειρο.
Mαργαρίτα: «Η κόλαση καραδοκεί!! Το Πονηρό, με την οργή του μανιασμένου, κάνει κρότο τρομερό!
Έρμαιο μιας διαρκούς ψυχολογικής πιθανότητας, έπεσα και κοιμήθηκα.

01:30 μ.μ.. Στο αεροπλάνο της επιστροφής για την Αθήνα.

Η αγωνία της συνύπαρξης μαζί του τελειώνει. Απέκτησα όμως άλλη. Πώς θα είναι ο «Ληρ»;
Η «τραγωδία της αχαριστίας», η «τραγωδία των γηρατειών», η «τραγωδία του ανθρώπου που ζούσε στην ψευδαίσθηση κι ανακαλύπτει την αλήθεια»...
Στη συγκλονιστική σε δραματουργία δημιουργία του Σαίξπηρ, ο Ληρ είναι ένας πατριάρχης περισσότερο, παρά πατέρας, ένας εγωιστικά ιδιότροπος που ζητά αποδεικτικά στοιχεία της αγάπης των κοριτσιών του, ένας δεσποτικός μονάρχης που έμαθε να τον λατρεύουν ως είδωλο, ένας άντρας που έζησε στον ψηλό του θρόνο σε μόνιμη απόσταση απ’ τους συνανθρώπους του, ένας κακομαθημένος βασιλιάς, σκληρός μα άπειρος, απονήρευτος και εύπιστος, σαν αγόρι μικρό που δεν πρόλαβε να μάθει τους ανθρώπους του κόσμου του, ούτε απ’ την καλή ούτε κι απ’ την ανάποδη, που έμαθε να ποθεί με λαιμαργία αγάπη κι εξουσία, που στα λόγια είναι βασιλιάς και στην καρδιά υπήκοος.
«Δεν κάνει να γερνάς, πριν αποκτήσεις πάρα πολύ μυαλό», θα του πει ο Τρελός.

Γιώργος Κιμούλης, Στεφανία Γουλιώτη, Μαρίνα Καλογήρου, Γιώργος Γάλλος, Κόρα Καρβούνη, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Αργύρης Πανταζάρας, Χάρης Τζωρτζάκης, Tomaz Pandur, Livijia Pandur

Κατά την προσγείωση, με αφορμή τη φωνή ενός αεροσυνοδού που μοιάζει να 'χει πιει ...δυο τσιγάρα παραπάνω, ο Γ.Κ., σε ένα κωμικό παραλήρημα, μιμείται αυτοσχεδιαστικά ένα τζάνκι και με ακούει ο πιλότος απ' τα γέλια.

Φινάλε.
Εγώ: «...γιατί γυρίσαμε; Δε συνεχίζετε προς Εθνική; Να, εδώ αριστερά, αν κάνετε, βγαίνουμε καρφί Ιταλία. Αφού εσείς είπατε πως θέλετε να τη γυρίσετε όλη με αμάξι. Αμάξι έχουμε, βαλίτσες έχουμε. Τι τον θέλετε τον Πίντερ και το “Party Time” χειμωνιάτικα;».
Του άρεσε, είπε. Το ταξίδι.
Όχι όχι. Μην είμαι ψεύτρα.
Δεν το είπε έτσι. Το είπε περιφραστικά.
Με άφησε, στην ίδια γωνία απ’ την οποία με πήρε.
Οι ρόλοι είναι ακρότητες ανθρώπων.
Κι ο Γ.Κ. δεν υπάρχει, είναι ρόλος.
Και ως ρόλος, συνηθισμένος στις προκλήσεις, ξαφνιάζεται μόνο όταν αυτές παύουν. Και τώρα, τι θ΄ απογίνει χωρίς βαρβάρους; Κι όπου «βαρβάρους», βάζω τη «Μαργαρίτα».
Θα του μείνει ο «Ληρ». Δεν το λες και λίγο.

Tomaz Pandur, Γιώργος Κιμούλης, Στεφανία Γουλιώτη, Μαρίνα Καλογήρου, Γιώργος Γάλλος, Κόρα Καρβούνη, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Αργύρης Πανταζάρας, Χάρης Τζωρτζάκης

Μεφιστοφελής: «Κρίθηκε!»
Φωνή (από ψηλά): «Σώθηκε!»
Ο Γ.Κ. κρίθηκε κι εγώ σώθηκα.

Μαργαρίτα ή Ντολόρες,
η ασφαλής.

*** Αυτό το ημερολόγιο, να μην το δει κανείς, πριν περάσουν 4 μήνες ***

4 μήνες μετά. 26 Μαρτίου 2015
Μαθαίνω ότι οι ηθοποιοί του «Βασιλιά Ληρ» αγωνιούν μην τυχόν και τους συμβεί κάτι, ένα στραβοπάτημα, κάτι, το οποίο μπορεί να απειλήσει τη συμμετοχή τους στην παράσταση.
Γι΄αυτό το στραβοπάτημα ανησυχώ κι εγώ. Όχι το δικό τους. Το δικό μου. Μην τυχόν μου συμβεί κάτι και στις 16 Απριλίου δεν είμαι στην Πειραιώς 260 για να δω τον «Ληρ» τους, τον «Ληρ» του Τομάζ Παντούρ και του Γ.Κ.. Μπορεί να είναι και η πρώτη φορά, που βλέποντας μια παράσταση, «η πραγματικότητά της, θα ξεπερνά τη φαντασία».

Υ.Γ.: Ζήτησα απ’ τον Γ.Κ., μια ατάκα.
«Ο Ληρ λέει στον συνομήλικό του, τυφλό πια, Γκλώστερ, όταν τον ρωτάει εκείνος, αν τον θυμάται:

"Θυμάμαι –
τα μάτια σου θυμάμαι αρκετά καλά.
Μην κοιτάζεις έτσι.
Μόνον ο έρωτας δεν έχει μάτια.
Κι εγώ δε μπορώ ν’ αγαπήσω πια."»

Φωτογραφίες απ’ τις πρόβες:

Tomaz Pandur

Χάρης Τζωρτζάκης, Στεφανία Γουλιώτη

Γιώργος Γάλλος

Κόρα Καρβούνη

Tomaz Pandur, Livijia Pandur,

«Bασιλιάς Ληρ» του William Shakespeare
Από τις 16 Απριλίου 2015 στην «Πειραιώς 260».

Σκηνοθεσία: Tomaz Pandur
Δραματουργική επεξεργασία: Livijia Pandur
Μετάφραση: Γιώργος Κιμούλης
Σκηνικά: Sven Jonke
Κοστούμια: Felype De Lima
Φωτισμοί: Juan Gomez Cornejo
Video: Dorijan Kolundzija
Mουσική: Boris Benko/Promoz Hladnik [Silence]
Σχεδιασμός ήχου: Mariano Garcia
Βοηθός σκηνοθέτη: Άκης Γουρζουλίδης.

Παίζουν:
Γιώργος Κιμούλης, Στεφανία Γουλιώτη, Γιώργος Γάλλος, Κόρα Καρβούνη, Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Αργύρης Πανταζάρας, Χάρης Τζωρτζάκης, Πηνελόπη Τσιλίκα

Διαβάστε επίσης: