Η Άσπα Καλλιάνη σκηνοθετεί την «Παράνομη οδήγηση» της Πολά Βόγκελ που παρουσιάζεται από το Κ.Θ.Β.Ε από τις 27 Φεβρουαρίου. Κι επειδή το θέατρο, όπως πιστεύει, οφείλει να μιλάει για την αλήθεια και να σηκώνει τα «χαλάκια», θα ήθελε οι άνθρωποι μέσα από την παράσταση να μάθουν να ζουν και με αυτό που δεν μπορούν να δουν και να μην το φοβούνται…
Η « Παράνομη οδήγηση» διαπραγματεύεται ένα δύσκολο θέμα, την παιδοφιλία;
Είναι όντως ένα ευαίσθητο θέμα, αλλά μου αρέσει να σηκώνω αυτά τα ενδοοικογενειακά χαλάκια. Από έρευνες που έχουν γίνει φαίνεται ότι οι περισσότερες περιπτώσεις παιδοφιλίας προέρχονται από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον και μάλιστα ένας στου δέκα έχει υποστεί κακοποίηση τέτοιου είδους. Προσπαθήσαμε όμως στην παράσταση να πάμε ένα βήμα παραπέρα και να δούμε το κρύβεται πίσω από έναν λανθάνοντα ερωτισμό. Ο δρόμος που διάλεξα και με αφορά δεν είναι του θύματος, αλλά δυο ανθρώπων που η κοινωνία τους έχει περιθωριοποιήσει, επειδή είναι διαφορετικοί. Τους δυο κεντρικούς ήρωες, τον θείο Πεκ και τη μικρή ,τους αντιμετωπίζω ως δυο κακοποιημένα παιδιά- άλλωστε και οι δυο έχουν υποστεί μπούλινγκ- που το ένα πάει να στηριχτεί στον άλλον. Το να μην έχεις σε κάποιον να πεις το μυστικό σου είναι ένας κίνδυνος… όταν τα μυστικά λέγονται, ξορκίζονται και αποδυναμώνονται. «Η μοναξιά ενώνει αυτούς που η κοινωνία χωρίζει» , όπως είπε ο Καμύ. Αυτό με αφορά εμένα. Θα έλεγα λοιπόν ότι είναι ένα έργο για την ενηλικίωση κι όχι την παιδοφιλία.
Πώς ενηλικιωνόμαστε;
Βασικά δεν ενηλικιωνόμαστε. Μαθαίνουμε τους τρόπους να πείθουμε τους άλλους ότι είμαστε ενήλικοι, αυτό εγώ τουλάχιστον προσπαθώ να κάνω. Βλέπω όλους τους ανθρώπους σαν παιδιά. Το θέμα είναι πόσο βίαιη θα είναι η μετάβαση από αυτό που είσαι σε αυτό που θέλεις να γίνεις.
Είναι ένα έργο και για τη διαφορετικότητα;
Ναι, θέλαμε να φωτίζουμε αυτή την πτυχή. Ήταν μεγάλη τύχη ότι ο Γιάννης Βούρος επέλεξε το θέμα της διαφορετικότητας ως βασικό άξονα του ρεπερτορίου του Κ.Θ.Β.Ε, γιατί το να μιλήσουμε γι’ αυτό το θέμα πιστέυω ότι είναι μια δουλειά κοινωνική που αξίζει να γίνει. Προκείμενου να το προσαρμόσω σε αυτό τον άξονα το έργο, έκανα μια δραματουργική επεξεργασία κι έγραψα και κάποιους μονολόγους για να φωτιστεί το θέμα της διαφορετικότητας. Τραύματα έχουμε όλοι. Μετά την ενηλικίωση πρέπει να βρούμε έναν τρόπο ώστε τα τραύματα να γίνουν θαύματα. Δεν υπάρχει περίπτωση να βγεις αλώβητος, το τρακάρισμα δεν το γλιτώνεις, το θέμα είναι τι θα κάνεις μετά το ατύχημα.
Τι μπορείς να κάνεις αλήθεια;
Ο ένας δρόμος είναι να κοιτάς πίσω και να ζεις και να ξαναζείς αυτό το ατύχημα. Ο άλλος είναι να μην ντρέπεσαι για τις ουλές σου γιατί το μόνο που δείχνουν είναι ότι είσαι δυνατότερος από αυτόν που σε χτύπησε. Πιστεύω ότι όλους κάποιος μας έχει χτυπήσει και όλοι έχουμε ένα σημείο ταύτισης με τους ήρωες του έργου.
Τι μας κάνει να κρατάμε μυστικά;
Όλοι έχουμε ανάγκη από αποδοχή και αγάπη.Όταν ρισκάρουμε να τα χάσουμε αυτά, κρατάμε μυστικές τις πληγές μας. Το ζητούμενο είναι να φτιάξουμε οικογένειες, όπου το ψέμα δεν θα έχει αξία χρήσης. Όταν έχεις κάτι μέσα σου και δεν έχεις τα εργαλεία να το διαχειριστείς, τότε αυτό γίνεται τοξικό. Μυστικό είναι ο ιδιαίτερος κόσμος του καθενός, αλλά χρειαζόμαστε εργαλεία και σύμμαχους. Και αυτοί οι δυο βρίσκουν σύμμαχο ο ένας στον άλλον, βρίσκουν κάποιον που τους αποδέχεται.
Γιατί φοβόμαστε τόσο το διαφορετικό;
Σε ένα από τους μονολόγους που έχω γράψει για τον Πεκ λέω ότι κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν ένα χρώμα και στη θέση του βλέπουν μαύρο. Το μαύρο τους τρομάζει και μετά τους θυμώνει και μετά σε κοροϊδεύουν. Ο φόβος δημιουργεί την επίθεση… Η δουλειά που έχουμε να κάνουμε είναι να καταλάβουμε ότι κι αυτό που δεν μπορούμε να δούμε, δεν είναι απειλητικό, μπορούμε να μάθουμε μέσα από αυτό που μας λείπει. Κι εμένα αυτή είναι η πρότασή μου: ας μπούμε στο μαύρο κι ας μάθουμε. Όλοι έχουμε κάποια χρώματα που δε βλέπουμε…
Η μικρή όμως τελικά απορρίπτει το θείο, τον άνθρωπο που τη αποδέχεται…
Την απόρριψη δεν τη γλιτώνουμε, το θέμα είναι πώς τη διαχειριζόμαστε. Εγώ δεν τα έχω καταφέρει ακόμα, αλλά μπορώ να σας πω τι με βοηθάει. Σκέφτομαι πως αυτό που είναι να ταιριάξει ταιριάζει. Όταν λοιπόν κάπου δεν ταιριάζεις, είναι απλώς συγκυριακό, όχι τυχαίο. Γιατί η συγκυρία εμπεριέχει και τις επιλογές μας.
Ετοιμάζετε κάτι άλλο;
Ετοιμάζω κάποια σενάρια. Έκανα μια διασκευή για τις «Μάγισσες της Σμύρνης» για να παιχτεί του χρόνου από το Κ.Θ.Β.Ε. και τώρα έχω διάφορα έργα που μελετώ για να δω πού θα καταλήξω. Και θα ξαναμπώ στον κόσμο του σεναρίου για να μπορώ να πληρώνω το ρεύμα.
Δύσκολα τα πράγματα σήμερα. Εσείς είστε αισιόδοξη;
Οι δυσκολίες μας δίνουν την ευκαιρία να πούμε μερικές αλήθειες που πριν φοβόμαστε. Όχι. δεν είμαι αισιόδοξη ακόμα, η κατάσταση έχει ξεφύγει παγκοσμίως, όλα είναι νούμερα και αριθμοί που δεν καταλαβαίνουμε. Έχουν αλλάξει τόσο οι δομές που μιλάμε μόνο για οικονομία, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πολιτική. Η δύναμή μας -και σε αυτό είμαι αισιόδοξη - είναι να ξεκινήσει ο καθένας μας από το μικρό του περιβάλλον και να δει τι μπορεί να κάνει εκεί, τι μπορεί να βελτιώσει. Κάνεις, για παράδειγμα, θέατρο, δώσε ένα μήνυμα… Είσαι μανάβης μην πουλήσεις σάπια προϊόντα. Ο καθένας μέσα στη δική του μικρή κλίμακα μπορεί κάτι να αλλάξει, κι έτσι θα ξανασχηματιστεί και η μεγάλη. Και αυτή ήταν η γραμμή στο θίασό μου: τι μπορούμε να δώσουμε μέσα από αυτό το έργο.
Σας ευχαριστώ.
Κι εγώ.
Α.Κ
